Trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh việc hạn chế sử dụng xe máy xăng để chuyển sang sử dụng xe điện, việc xây dựng và áp dụng hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho môtô, xe máy điện đang trở nên cấp thiết. Theo chỉ thị của Thủ tướng, Hà Nội sẽ thực hiện cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ ngày 1/7/2026, sau đó mở rộng ra vành đai 2 vào năm 2028 và vành đai 3 vào năm 2030. Đồng thời, hạn chế cả ô tô chạy xăng dầu.

Người tham gia giao thông có thể cần xem xét chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Để đảm bảo an toàn và chất lượng của xe điện, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia – Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành 21 tiêu chuẩn và 12 quy chuẩn áp dụng cho môtô, xe máy điện, cùng 12 tiêu chuẩn về trạm, trụ sạc và thiết bị liên quan. Hiện có 20 tiêu chuẩn khác đang được xây dựng, dự kiến ban hành trong năm 2025.

Các tiêu chuẩn đối với môtô, xe máy điện được chia thành ba nhóm: tiêu chuẩn an toàn, tiêu chuẩn thử nghiệm pin, ắc quy và tiêu chuẩn về thiết bị điện trên xe. Nhóm an toàn gồm 9 tiêu chuẩn như an toàn khi đâm xe vào cột, các đặc tính kỹ thuật an toàn về vận hành xe, điện, hệ thống tích điện nạp lại được, yêu cầu về đầu nối, bộ nối dẫn điện với nguồn cung cấp bên ngoài, mức tiêu hao năng lượng và đặc tính khi xe chạy trên đường.

Đối với pin, ắc quy, việc thử nghiệm phải đáp ứng tiêu chuẩn khác nhau cho hệ thống có công suất lớn (xe hybrid và xe điện nhiên liệu), thiết bị năng lượng cao (xe điện và xe hybrid cắm phích), cùng yêu cầu kỹ thuật về đặc tính an toàn. Các hệ thống ắc quy phải đạt yêu cầu thử nghiệm riêng. Ngoài ra còn có tiêu chuẩn về đặc tính và yêu cầu an toàn của hệ thống pin.

Thiết bị điện trên xe phải đáp ứng tiêu chuẩn về chuyển mạch điện/điện tử (gồm rơle, đèn chớp, thiết bị điện tử), tiêu chuẩn về hệ thống dẫn động điện, hiệu suất năng lượng của hệ thống phanh, hiệu suất năng lượng khi sử dụng băng thử kiểu động cơ.

Đối với trạm sạc, Việt Nam hiện có các tiêu chuẩn về cáp sạc, thiết bị điều khiển và bảo vệ cáp đầu vào dùng cho xe điện, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp, hệ thống lắp đặt điện hạ áp và hệ thống trạm sạc có dây. Trong năm nay sẽ có thêm các tiêu chuẩn mới liên quan đến phích cắm, ổ cắm, đầu nối và ổ nối vào xe điện, hệ thống truyền năng lượng không dây, cùng một số tiêu chuẩn cho hệ thống sạc điện có dây.

Các quy chuẩn hiện hành chủ yếu liên quan đến an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho xe điện cùng các linh kiện như đèn chiếu sáng, gương chiếu hậu, khung xe, vành xe, lốp hơi, động cơ, ắc quy. Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng tiêu chuẩn không chỉ là khuôn khổ kỹ thuật mà còn là công cụ định hướng phát triển công nghệ, sản phẩm, thị trường. Ông ví tiêu chuẩn như công cụ dẫn đường, giúp định hướng phát triển.

Luat Giao thông đường bộ 2008 quy định, môtô điện là xe cơ giới hai bánh có công suất động cơ điện lớn hơn 4 kW, tốc độ thiết kế lớn hơn 50 km/h. Xe máy điện có công suất động cơ điện không lớn hơn 4 kW và tốc độ thiết kế không quá 50 km/h. Quy chuẩn và tiêu chuẩn là những quy định về chất lượng, kỹ thuật. Tiêu chuẩn là những khuyến nghị tự nguyện áp dụng, trong khi quy chuẩn bắt buộc phải áp dụng theo quy định pháp luật.

Xử lý cháy nổ trên xe máy điện đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết chuyên sâu do đặc tính của pin lithium-ion. Khi phát hiện xe máy điện bị cháy, ưu tiên hàng đầu là đảm bảo an toàn cho cá nhân và những người xung quanh. Cần nhanh chóng di chuyển các phương tiện ra xa vị trí đám cháy khoảng 15-20m để tránh rủi ro phát nổ và tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Nếu xe đang trong quá trình sạc, cần ngắt ngay nguồn điện và liên hệ với lực lượng phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp qua số 114. Thông báo cụ thể về vụ cháy xe máy điện để họ có thể đưa ra phương án xử lý phù hợp. Trong thời gian chờ đợi lực lượng cứu hỏa, có thể áp dụng một số biện pháp dập lửa bằng cách sử dụng bình chữa cháy chuyên dụng cho pin lithium-ion.

Trên thị trường hiện nay đã có một số loại bình chữa cháy chuyên dụng cho xe máy điện như bình chữa cháy Orion OR-6, Eco Fire6, F500 EA. Các loại bình này có khả năng dập tắt đám cháy trong vòng 4 phút. Tuy nhiên, giá thành của những loại bình cứu hỏa này khá cao, dao động từ 1-3,3 triệu đồng.

Ngoài ra, có thể sử dụng một lượng lớn cát hoặc đất ẩm để dập đám cháy xe điện. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng phải tác động để xe đổ xuống sàn và cần sử dụng một lượng cát lớn để bao phủ toàn bộ đám cháy.

Tuyệt đối không được sử dụng nước để đổ trực tiếp vào đám cháy xe máy điện sử dụng pin lithium-ion. Điều này có thể gây ra phản ứng hóa học nguy hiểm, làm cho đám cháy bùng phát mạnh hơn và có nguy cơ gây nổ.

Cuối cùng, ngay cả khi ngọn lửa đã tắt, vẫn cần giữ khoảng cách an toàn vì pin có thể tái bùng phát bất cứ lúc nào. Vì vậy, việc trang bị kiến thức và các phương tiện phòng cháy chữa cháy phù hợp là rất cần thiết để đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng khi sử dụng xe máy điện.

Datbike Quantum S1 – chiếc xe máy điện sản xuất tại Việt Nam, đã chứng minh khả năng vượt ngoài mong đợi của mình trong một hành trình dài từ Hà Nội đến Đèo Đá Trắng (Phú Thọ) và quay trở về chỉ với một lần sạc. Đây là một thử thách không nhỏ đối với bất kỳ chiếc xe điện nào, đặc biệt là khi phải vượt qua các cung đường phức tạp với đủ loại địa hình và thời tiết thất thường.

Với mục tiêu phá vỡ giới hạn quen thuộc của xe điện đô thị, Datbike đã hướng đến việc tạo ra một chiếc xe có khả năng bứt tốc, leo đèo và chạy đường dài tương đương, thậm chí vượt nhiều mẫu xe xăng phổ thông. Và kết quả thực tế đã chứng minh rằng Quantum S1 hoàn toàn có thể làm được điều đó.

Trong chuyến đi thử nghiệm, chiếc Datbike Quantum S1 đã di chuyển được gần 245 km chỉ với một lần sạc, chinh phục cung đường gần 120 km lên đến đèo Đá Trắng (Hòa Bình) và quay trở về. Hành trình đầy bất ngờ này đã cho thấy cảm giác lái chắc chắn, phản hồi tay ga nhạy bén và màn hình LED cỡ lớn ngay trước mặt sáng rõ từng thông số.

Thiết kế vành lớn, lốp xe dày cùng hệ thống treo cứng cáp giúp chiếc xe không hề gây cảm giác “mong manh” khi di chuyển trên đoạn đường từ đô thị rồi tiếp nối tỉnh lộ dù khá đẹp nhưng vẫn không ít ổ gà, gờ mấp mô và phương tiện lớn. Cảm giác lên ga của S1 không thua xe xăng 150cc, thậm chí còn có phần “hiểm hóc” hơn khi cần tăng tốc nhanh, không độ trễ.

Khi xuống đèo, hệ thống phanh động cơ – vốn là một phần của hệ thống tái sinh năng lượng – hãm tốc đều, mượt và an toàn. Người lái chỉ cần thả ga, mô-tơ lập tức biến thành máy phát, giữ cho xe không trôi tự do mà đồng thời… nạp lại pin. Chỉ sau hơn 4 km đổ dốc, mức pin tăng thêm 2%, như thể xe đang tự thưởng cho người lái một phần năng lượng mới, vừa giảm áp lực, vừa tiết kiệm.

Trên đỉnh Đèo Đá Trắng, nơi cao nhất nhìn xuống những triền núi trùng điệp, chiếc Quantum S1 vẫn còn gần 60% pin. Cả buổi trưa rong ruổi chụp hình, dựng chống giữa đám xe xăng, chiếc S1 đứng đó – không mùi, không tiếng ồn, và gần như chẳng hao pin bao nhiêu ngay cả khi bật đèn hay sạc điện thoại từ cổng USB-A hoặc USB-C tích hợp.

Chiều xuống, hành trình quay về lại tiếp tục thử thách xe khi mặt trời rút về sau núi và nhiệt độ bắt đầu giảm. Đèn LED ban đêm của S1 sáng trắng, cắt xuyên màn sương dày dọc quốc lộ. Chế độ cruise control (giữ ga tự động) phát huy tối đa tác dụng, giúp người lái thư giãn cổ tay, thả lỏng một bên tay khi chạy đường thẳng mà xe vẫn giữ đúng tốc độ đã cài đặt.

Quantum S1 thực tế đã chứng minh rằng: Xe điện không chỉ để đi chợ hay đến công sở. Nếu được thiết kế tốt, tối ưu động cơ, trang bị đầy đủ các công nghệ kiểm soát hành trình, phanh hồi năng lượng và bảng điều khiển thông minh, thì xe điện hoàn toàn có thể là bạn đồng hành đường dài, thậm chí chinh phục đèo núi không hề thua kém xe xăng truyền thống.

Honda E-VO – Mẫu Xe Máy Điện Cao Cấp Đang Được Chờ Đợi Tại Việt Nam

Mới đây, thông tin về mẫu xe máy điện Honda E-VO đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng người yêu xe tại Việt Nam. Mẫu xe này dự kiến sẽ được một đơn vị nhập khẩu tư nhân đưa về nước, đánh dấu một sự kiện đáng chú ý trong thị trường xe điện.

Honda E-VO là sản phẩm của liên doanh Wuyang-Honda tại Trung Quốc, được thiết kế với phong cách café-racer cổ điển kết hợp hiện đại. Xe sở hữu động cơ điện mạnh mẽ với công suất tối đa lên đến 20 mã lực và phạm vi hoạt động lên đến 170km.

Về thiết kế, Honda E-VO gây ấn tượng với cụm đèn pha tròn, thân xe gọn gàng và yên thấp. Xe được trang bị hệ thống treo trước dùng giảm xóc hành trình ngược và giảm xóc đơn trung tâm ở phía sau. Chiều cao yên 765mm phù hợp với vóc dáng người châu Á.

Về công nghệ, Honda E-VO sở hữu màn hình cảm ứng TFT 7 inch, hiển thị thông tin vận hành, định vị, âm nhạc, mức pin và cảm biến áp suất lốp. Xe cũng có camera hành trình và hỗ trợ sạc từ nguồn điện dân dụng tại nhà và từ sạc nhanh ô tô.

Giá bán của Honda E-VO tại Trung Quốc khởi điểm từ 29.999 tệ (tương đương 110 triệu đồng) cho bản hai pin, và 36.999 tệ (135 triệu đồng) cho bản ba pin. Tuy nhiên, khi về Việt Nam, giá xe sẽ chắc chắn cao hơn mức này do các yếu tố như thuế nhập khẩu, phí phân phối và lợi nhuận của nhà nhập khẩu.

Dự kiến, giá bán của Honda E-VO tại Việt Nam có thể lên đến trên 100 triệu đồng, thậm chí gần 200 triệu đồng. Mức giá này đặt ra câu hỏi về khả năng cạnh tranh của mẫu xe này trên thị trường, đặc biệt khi so sánh với các mẫu xe máy điện khác đang có mặt tại Việt Nam.

Với mức giá dự kiến cao, Honda E-VO sẽ nhắm đến những đối tượng yêu thích chơi xe hơn là nhóm người dùng thực dụng. Xe sẽ cạnh tranh với các mẫu xe máy điện khác đang có mặt tại Việt Nam, như Nuen N1-S – mẫu mô tô điện công suất lớn đầu tiên của Việt Nam có giá từ 170 triệu đồng.

Trung Quốc đã triển khai một chiến lược toàn diện để giải quyết thách thức của xe máy điện trong nhiều năm qua. Khi số lượng người sử dụng xe máy điện tại đô thị tăng mạnh, vấn đề không chỉ là giá thành hay tiện ích mà còn là khả năng tiếp cận nguồn sạc, đặc biệt trong môi trường sống đông đúc như các khu chung cư.

Để giải quyết vấn đề này, Trung Quốc đã chủ động ứng phó bằng cách phát triển đồng thời hai hướng: mở rộng mạng lưới trạm sạc công cộng và thúc đẩy mô hình đổi pin. Mô hình đổi pin đang được đẩy mạnh vì khả năng tiết kiệm thời gian đáng kể. Chỉ trong vài chục giây đến vài phút, người dùng có thể thay pin cạn bằng pin đầy mà không phải chờ đợi sạc truyền thống từ 3 đến 8 tiếng.

Không ít doanh nghiệp còn áp dụng chính sách bán xe không kèm pin, giúp người tiêu dùng tiết kiệm chi phí ban đầu. Người dùng chỉ cần trả phí thuê bao hàng tháng và phí mỗi lần đổi pin, đồng thời không phải lo lắng về độ bền hay tuổi thọ của pin – yếu tố thường khiến nhiều người ngại đầu tư xe điện.

Hệ thống sạc truyền thống với trụ cắm điện vẫn đóng vai trò chủ lực trong mạng lưới hạ tầng phục vụ xe điện. Từ bãi đỗ xe của siêu thị, văn phòng, đến trạm dừng cao tốc và cả các khu vực ngoại ô, người dùng đều có thể dễ dàng tiếp cận điểm sạc gần nhất.

Tuy nhiên, mô hình này cũng phải đối mặt với chi phí đầu tư cao. Mỗi trụ sạc có thể tiêu tốn tới hàng trăm triệu đồng, trong khi doanh thu bị giới hạn bởi chính sách bình ổn giá điện. Để hỗ trợ các doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này, chính quyền đưa ra nhiều ưu đãi, trong đó có hợp đồng thuê đất dài hạn nhằm tạo điều kiện cho các mô hình vận hành ổn định.

Một trong những thách thức lớn nhất khi phát triển phương tiện điện là làm sao để cung cấp giải pháp sạc an toàn tại các khu dân cư đông đúc. Trung Quốc tiếp cận vấn đề này bằng chiến lược từ gốc: quy định bắt buộc tích hợp hạ tầng sạc ngay từ giai đoạn thiết kế dự án nhà ở mới.

Tại Bắc Kinh, các tòa nhà thương mại mới phải đảm bảo ít nhất 40% chỗ đậu xe có thể lắp trạm sạc. Với nhà ở xã hội, tỷ lệ dao động từ 18% đến 30% tùy loại. Không chỉ đặt ra chỉ tiêu, thành phố còn quy định rõ vị trí được phép bố trí trạm sạc: ưu tiên mặt đất, tránh tầng hầm sâu nhằm giảm thiểu rủi ro cháy nổ và đảm bảo khả năng tiếp cận khi có sự cố.

Với hàng triệu tòa nhà đã xây dựng từ lâu, vốn không được thiết kế để phục vụ nhu cầu sạc xe điện, Trung Quốc chọn cách linh hoạt hơn: xây dựng các khu sạc công cộng đặt bên ngoài các khu dân cư. Điều này vừa giảm thiểu rủi ro hỏa hoạn bên trong tòa nhà, vừa mang lại tiện ích cho cư dân.

Chính quyền địa phương đóng vai trò điều phối giữa doanh nghiệp và ban quản lý dân cư, giúp giải quyết câu hỏi ‘ai đầu tư, ai vận hành’. Nhiều nơi còn tận dụng không gian hiệu quả bằng cách chuyển đổi chỗ đậu ô tô thành khu đỗ và sạc cho hàng loạt xe máy điện, tăng gấp nhiều lần khả năng phục vụ mà không cần mở rộng diện tích.

Ngoài hạ tầng, yếu tố con người cũng được chú trọng. Chính quyền khuyến cáo người dân không sạc xe ngay sau khi sử dụng, nên để pin nguội ít nhất 20 phút. Nơi sạc phải khô ráo, thông thoáng và tuyệt đối không sạc qua đêm nếu không có người trông coi.

Nhiều khu chung cư còn áp dụng quy định nội bộ như ngắt điện sau 23 giờ hoặc chỉ cho phép sạc trong khung giờ cố định nhằm đảm bảo an toàn tối đa.

Một số thành phố của Trung Quốc được mệnh danh là ‘thiên đường’ của xe máy điện, với 12.000 trạm hoán đổi pin chỉ tính bằng giây. Người dân được hỗ trợ hơn 20 triệu/xe khi mua xe mới.