Lựa chọn ngành nghề là một quyết định quan trọng trong cuộc đời của mỗi người, đặc biệt là đối với các bạn trẻ đang đứng trước ngưỡng cửa đại học. Tuy nhiên, hiện nay, việc lựa chọn ngành nghề của nhiều bạn trẻ bị chi phối bởi những định kiến về giới, danh tiếng, thu nhập… Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tương lai cá nhân mà còn lãng phí nguồn lực xã hội.

Theo bản tin thị trường lao động quý 2-2025 của Bộ Nội vụ, số người thất nghiệp trong quý 2-2025 đã tăng lên 1,06 triệu người, cao hơn 25.000 người so với quý trước và tăng khoảng 13.300 người so với cùng kỳ năm 2024. Đáng chú ý, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên cũng tăng thêm 0,26%, mặc dù các công ty tăng tuyển dụng. Nghịch lý này đặt ra nhiều vấn đề, trong đó có việc chọn ngành nghề ở giới trẻ hiện nay.

Nhiều học sinh và phụ huynh đặt quá nặng yếu tố thu nhập, cho rằng nghề dễ giàu mới đáng học nên đổ xô vào các ngành được cho là ‘hot’ trên thị trường lao động, dẫn đến cầu vượt quá cung. Văn hóa Á Đông cũng khiến một số phụ huynh, học sinh có những định kiến về giới khi chọn ngành nghề. Nhiều bạn trẻ đã từ bỏ ước mơ về ngành học vì lo sợ áp lực giới tính trong thời gian học, cũng như quá trình tìm việc sau này.

Các nhà nghiên cứu tâm lý học phát triển và khoa học thần kinh khẳng định năng lực nghề nghiệp không phân biệt giới, mà là do định hướng xã hội. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ chọn ngành trái sở thích chỉ vì muốn vào trường ‘top’. Lấy tên trường làm thước đo thành công là một cách hiểu sai về thương hiệu giáo dục. Điều này xuất phát từ tâm lý sính danh tiếng, hiệu ứng truyền thông về những bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục đại học.

Tư duy trọng bằng cấp cũng khiến nhiều bạn không mặn mà với cao đẳng nghề. Trong khi các nước phát triển coi trọng việc học nghề thì ở Việt Nam, học nghề lại bị nhiều người coi là thua cuộc, thất bại. Hiện thực phũ phàng người người đại học, nhà nhà đại học, nhưng rồi vẫn khó tìm việc với tấm bằng cử nhân đang đặt dấu hỏi lớn trong việc lựa chọn con đường bước vào thị trường lao động của các bạn trẻ hiện nay.

Chọn nghề sai: tăng thất nghiệp, lãng phí nguồn nhân lực. Sai một ly, đi một dặm. Chọn ngành không phù hợp khiến nhiều bạn chán học, bỏ học. Không chỉ mất niềm tin vào bản thân, các em còn cảm thấy khó khăn trong việc định danh nghề nghiệp, đến khi học xong, lại làm trái ngành trái nghề. Nhìn từ góc độ toàn cảnh xã hội, định kiến ngành nghề sẽ dẫn đến việc học sai ngành sai nghề. Hệ quả là tình trạng ngành thiếu ngành thừa, lãng phí nguồn nhân lực, gia tăng tình trạng thất nghiệp dù có bằng đại học.

Chọn nghề là hành trình cá nhân, có ý nghĩa quyết định cuộc đời mỗi người. Tương lai không dành cho người đi theo lối mòn định kiến. Chúng ta phải hiểu rõ chính mình, bằng cách thẳng thắn trả lời những câu hỏi: ‘muốn gì?’, ‘giỏi gì?’, ‘sống vì giá trị nào?’ thông qua việc sử dụng các công cụ trắc nghiệm nghề nghiệp khoa học. Gia đình, nhà trường, xã hội cũng cần chung tay tiếp sức, giúp các em mở rộng cánh cửa ngành nghề tương lai, không nên vô tình dựng thêm những rào chắn vô hình.

Như vậy, để chọn ngành nghề phù hợp, các bạn trẻ cần căn cứ vào sở thích, năng lực và giá trị mà mình muốn theo đuổi. Đồng thời, gia đình và nhà trường cũng cần tạo điều kiện để các em có thể khám phá và phát triển tiềm năng của mình. Chỉ khi hiểu rõ bản thân và có cái nhìn đúng đắn về ngành nghề, các bạn trẻ mới có thể chọn được ngành nghề phù hợp và thành công trong tương lai.

Nhiều bố mẹ lo lắng khi con sống quá tiết kiệm, không biết hưởng thụ cuộc sống và không có ý định phát triển sự nghiệp. Theo chuyên gia tâm lý Đặng Thịnh, lối sống tiết kiệm và đơn giản đang ngày càng trở nên phổ biến và được nhiều người trẻ hướng tới.

Không chỉ người trẻ mà nhiều người trung niên cũng lựa chọn lối sống này như một cách thích nghi với hoàn cảnh hoặc mong muốn cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm bớt các gánh nặng về tài chính cũng như dành thêm thời gian cho sở thích cá nhân hoặc xây dựng các mối quan hệ lành mạnh khác. Do đó, khó có thể nhận định sống tiết kiệm là vô nghĩa hay không.

Tuy nhiên, để có cái nhìn khách quan và toàn diện hơn về cách sống của con trai bạn, chúng ta nên xem xét một vài yếu tố như sau. Thứ nhất là động lực và mục tiêu sống của con là gì. Nếu con chỉ sống và làm việc để kiếm tiền và duy trì cuộc sống vật chất đơn giản, không có niềm đam mê hay nhiệt huyết với công việc và không tạo ra giá trị cho xã hội thì quả thực đây là một cách sống tẻ nhạt và nhàm chán, khiến con dễ cảm thấy trống rỗng và không thỏa mãn về lâu dài.

Thứ hai, để đánh giá con có khả năng vượt qua biến động của cuộc đời với số tiền tiết kiệm hiện có không, bạn cần căn cứ vào lối sống và mức chi tiêu của con trong thời gian qua. Nếu trước đây con thực sự không có nhiều sở thích, ít chi tiêu hơn những nhu cầu thiết yếu, sẽ rất khó để đánh giá rằng liệu con làm sẽ làm gì với số tiền nếu được nhiều hơn và cần ứng phó với khó khăn.

Chẳng hạn khi lên đại học và đi làm, con trai sẽ gặp nhiều thay đổi về môi trường sống, điều kiện sống, quá trình xã hội hóa và học tập liên tục trên trường, công ty và internet.

Khi mức chi tiêu tăng lên từ thực tế sống ở nơi xa hoặc ăn uống, sắm đồ cần thiết cho học tập cũng như phục vụ nhu cầu tiếp xúc với bạn bè khi làm việc, đồng nghiệp hay tham gia các hoạt động công sở. Nếu đã điều chỉnh lên mức chi lớn hơn mà con vẫn dùng số tiền ấy duy trì, dòng tiền sẽ rất khó chảy.

Như vậy, bạn cần đánh giá xem con bạn có “thắt lưng buộc bụng” trong một thời gian cần thiết hay đã quen dần với cách sống nhờ tính “siêng xẻn” lâu ngày như một cơ chế tự động hay không để phần nào đánh giá tình hình cũng như tâm lý và sức khỏe lâu dài của con nếu mọi thứ không thay đổi trong tương lai.

Thứ ba, trong trường hợp con đến một độ tuổi mong muốn thay đổi và phát triển một số mặt như tìm kiếm cơ hội mới trong nghề nghiệp và xã hội, con cần chuẩn bị cho kế hoạch tiết kiệm nếu mong muốn nghỉ hưu sớm. Việc chỉ biết tiết kiệm một cách kỷ luật trong một thời gian ngắn rồi không tiếp tục sẽ khiến mục tiêu thất vọng.

Các chuyên gia phân tích giá trị tài khoản tiết kiệm, đồng thời đề xuất các giải pháp với khách hàng với trường hợp muốn tiết kiệm tối đa. Thông thường mọi người bỏ qua rất nhiều yếu tố tác động, điều khiến mục tiêu hụt trước khi đến đích. Về lâu dài nếu không thay đổi được các thói quen dẫn đến cách nhìn nhận hạn hẹp với đồng tiền thì mục tiêu khó thành.

Cá nhân tôi nghĩ rằng, lối sống tiết kiệm của con có thể có nguyên nhân và mục tiêu là khách quan ở một góc nhìn nào đó, song lâu dài nếu không chú ý cân đối giữa việc phát triển bản thân và yếu tố xã hội cũng gây nhiều bất lợi cho lâu dài cho con.

Thứ nhất, mỗi cá nhân cần chăm chút cho sự phát triển của bản thân cũng như các yếu tố tác động lâu dài tới sự phát triển của nghề nghiệp, để khi thực sự cần “cứu trợ” bạn cũng dễ có đường lui, có quỹ thời gian ứng biến mềm dẻo hơn cho tài chính cá nhân hoặc cá khẩu vị xã hội.

Thứ hai, là người lớn trong gia đình, chúng ta phải tìm hiểu con cần gì trước khi cho. Cần không chỉ đề cập nhu cầu vật chất để mở kinh tế cá nhân cho học hỏi phát triển mà cần tra khảo tâm lý sợ xã hội nếu có, những ước mơ cháy khét ở tuổi làm những dự án của sinh viên khi đã làm nhân viên công ty… để tra và khuyến khích con tự phát mình ra giá trị của bản thân đã bỏ ra.

Quan trọng nhất bố mẹ vẫn là trụ cột tinh thần. Nếu bạn cảm thấy không đủ tốt và ổn định thì điều đó sẽ phản ảnh lên con chứ không cần mảy mõi đến con nói là con ổn.

Là trách nhiệm của bố mẹ lúc nào cũng nhắc nhở con về lòng kiêm tốn, tiết giảm cái xấu mà tăng thêm điều tích cú cho tương lai nếu gặp điều bấp bênh hơn về vận mạng tài chính, để tránh sự tè nhà khi mất niềm làm tin ở gia đình và lòng người khác. Để con không gặp tình huống tài chính tối tăm đó dẫn đến sự sụp đổ niềm tin của cha mẹ vào khả năng đối phó song song đồng bộ hành chính cá nhân.

Chương trình ‘Bạn muốn hẹn hò’ tập 1.129 đã mang lại một câu chuyện tình yêu đầy hứa hẹn khi kết nối thành công cặp đôi Trần Vũ Minh Quân, 29 tuổi, đến từ TP.HCM, và Trịnh Tiểu My, 28 tuổi, xuất thân từ Cà Mau. Minh Quân là chủ tiệm cắt tóc, trong khi Tiểu My là một bác sĩ răng hàm mặt đang làm việc tại TP.HCM. Cả hai đã tìm thấy người bạn đời ưng ý sau khi tham gia chương trình hẹn hò do Quyền Linh và Ngọc Lan dẫn dắt.

Tiểu My đã gây ấn tượng mạnh với vẻ ngoài xinh xắn và phong thái tự tin. Cô là người sống tự lập, có trách nhiệm và đặc biệt yêu thích lối sống lành mạnh. Nữ bác sĩ cũng có năng khiếu về ca hát, nấu ăn và thường xuyên tập thể dục để duy trì sức khỏe. Về tiêu chí chọn bạn trai, Tiểu My muốn tìm người biết chăm sóc răng miệng, không sợ đi phòng nha, có ngoại hình ưa nhìn và không hút thuốc. Những phẩm chất này đã được cô đề cập một cách thẳng thắn và rõ ràng, thể hiện sự tự tin và độc lập của mình.

Về phía Minh Quân, chàng thợ tóc điển trai đã trải qua một mối tình kéo dài 3 năm nhưng quyết định chia tay do cả hai còn quá trẻ. Anh mong muốn tìm được người bạn đời cao trên 1,5m, nặng dưới 50kg, hiền lành và biết chăm lo cho gia đình. Mẹ của Minh Quân đã chuẩn bị sẵn nhà riêng cho con trai và hy vọng anh sẽ sớm tìm được người bạn đời. Điều này cho thấy sự ủng hộ và quan tâm của gia đình đối với cuộc sống tình yêu của Minh Quân.

Khi gặp Tiểu My, Minh Quân đã bày tỏ sự ngưỡng mộ và liên tục ‘thả thính’ đối phương. Anh cho biết sẽ luôn có mặt khi bạn gái cần và hứa sẽ làm mọi việc trong nhà nếu kết hôn. Tiểu My cũng thổ lộ mong muốn có một người chồng biết quan tâm và chăm sóc cho mình. Cuộc trò chuyện giữa hai người đã diễn ra một cách tự nhiên và thoải mái, giúp họ hiểu rõ hơn về tính cách và mong muốn của nhau.

Cuối cùng, cả hai đã đồng ý hẹn hò và bấm nút kết nối trong sự chúc phúc của Quyền Linh, Ngọc Lan và khán giả. Cặp đôi được nhận xét là rất đẹp đôi và hy vọng sẽ sớm về chung một nhà. Sự kết nối này không chỉ mang lại niềm vui cho cả hai mà còn tạo ra một câu chuyện tình yêu đầy hứa hẹn, được sự quan tâm và ủng hộ của nhiều người.

Hy vọng về một tương lai hạnh phúc và sự ủng hộ từ gia đình và bạn bè sẽ là động lực cho cặp đôi Minh Quân và Tiểu My trong hành trình tình yêu của họ. Chúng ta có thể theo dõi và chúc phúc cho họ trên con đường sắp tới.

Một Câu Chuyện Về Tình Yêu Và Bài Học Cuộc Sống

Trong gần hai năm đại học, tôi đã yêu một người đàn ông tên T. Anh là người hiền lành, ít nói, học giỏi và sống tiết kiệm. Tuy nhiên, tôi biết rằng anh nghèo và không có tương lai. Xuất thân từ một gia đình trung lưu, tôi không thể không suy nghĩ về tương lai của mình.

Lần duy nhất tôi đến nhà T. là năm thứ ba, khi anh về quê thăm bố mẹ. Căn nhà cấp 4 cũ kỹ ở vùng hẻo lánh đã khiến tôi thấy khoảng cách giữa chúng tôi. Mẹ anh bị bệnh xương khớp, bố thì cắm cúi ngoài ruộng. Họ tiếp tôi bằng bánh đa và chè xanh, rất chân tình… nhưng không giấu được vẻ ngại ngùng. Từ đó, tôi bắt đầu thấy khoảng cách giữa chúng tôi và quyết định rút lui. Dù anh không trách, nhưng tôi biết mình đã làm điều không đẹp.

Sau ra trường, tôi làm việc ở Hà Nội, còn anh đi đâu không rõ. Facebook của anh biến mất. Tôi từng bâng khuâng vài lần, rồi thôi. Năm ngoái, tôi quen người mới và chúng tôi đang bàn tính chuyện cưới hỏi. Tuy nhiên, một hôm tôi tình cờ xem livestream tiệc sinh nhật của một nhà hàng nổi tiếng và thấy T. – gương mặt quen thuộc đang nâng ly giữa những người đàn ông vest chỉnh tề.

Anh mặc sơ mi trắng, đeo đồng hồ Patek, ngồi giữa bàn như nhân vật chính. Bên cạnh là một người đàn ông trung niên tôi nhận ra ngay: ông chủ chuỗi bất động sản X, thường xuất hiện trên TV. Vài phút sau, MC cất tiếng: ‘Xin chúc mừng anh T., con trai thứ hai của ông H., chính thức tiếp quản nhánh đầu tư tại Hà Nội’. Tôi không tin vào tai mắt mình – ‘Con trai thứ hai’?

Tôi ngồi tìm lại Facebook cũ, email cũ, cả zalo năm xưa của anh, tất cả vẫn im lặng. Nhưng bạn chung năm đó thì xác nhận: sau khi chia tay tôi, nghe đâu nhà anh đưa anh về Mỹ học tiếp. Gia đình giấu thân thế để anh ấy trải nghiệm cuộc sống tự lập trước khi vào làm chính thức.

Tôi chết lặng, mọi thứ như một giấc mơ… Tôi đã từng nghĩ mình trưởng thành, biết nhìn người. Nhưng hóa ra chỉ biết nhìn… sổ tiết kiệm. Tôi bỏ lỡ một người đàn ông tốt, không vì anh không đủ, mà vì tôi không đủ kiên nhẫn để tin.

T. chưa từng liên lạc lại. Có lẽ anh quên tôi rồi. Còn tôi thì nhớ. Không phải vì giàu mà vì tôi đã mất một người biết im lặng yêu, biết tự trọng đến mức giấu cả hào quang chỉ để xem… người bên cạnh có đủ vững lòng ở bên mình khi chẳng có gì hay không. Đúng là tôi đã thua hoàn toàn trong phép thử này…

Trong một tập mới đây của chương trình nổi tiếng “Bạn muốn hẹn hò”, hai nhân vật chính đã mang đến cho khán giả một câu chuyện tình yêu đầy cảm động và đáng nhớ. Bùi Quan Huy, 28 tuổi, hiện là nhân viên tiền sảnh tại một khách sạn 5 sao ở TP.HCM. Điểm mạnh của anh là khả năng linh hoạt và giao tiếp tốt, cùng với đó là niềm đam mê âm nhạc mãnh liệt. Anh không chỉ chơi thành thạo 4 loại nhạc cụ mà còn tự học qua mạng để nâng cao kỹ năng của mình. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, Huy cũng thừa nhận rằng mình có điểm yếu là hay quên và dễ bị suy nghĩ nhiều.

Về phía chuyện tình cảm, Huy đã từng trải qua một mối quan hệ “mập mờ” kéo dài 6 tháng. Tuy nhiên, mối quan hệ đó đã kết thúc khi anh phát hiện ra người kia cũng đang quen với nhiều người khác. Điều này đã khiến Huy càng thêm trân trọng sự chung thủy và mong muốn tìm kiếm một người bạn đời có thể đồng hành cùng mình một cách chân thành.

Đối với nhân vật nữ, Trúc Nhã, sinh năm 1999, là một MC tự do chuyên dẫn các sự kiện cưới hỏi. Cô sở hữu nhiều ưu điểm như năng động, nhiệt huyết, dễ gần và đặc biệt cũng có niềm đam mê lớn với âm nhạc. Tuy nhiên, Nhã thừa nhận rằng mình có một điểm yếu là hơi “bao đồng” và thường ưu tiên lợi ích của người khác trước lợi ích của bản thân. Trong chuyện tình cảm, Nhã đã độc thân hơn 1 năm sau khi mối tình kéo dài 4 năm của cô tan vỡ vì khác đạo. Cô đang tìm kiếm một người bạn trai có đạo đức, chí tiến thủ, có định hướng tương lai rõ ràng, không hút thuốc và cao hơn cô một chút.

Trong màn hẹn hò đầy cảm xúc của chương trình, Bùi Quan Huy đã để lại ấn tượng mạnh khi tự tay chơi guitar và cùng Nhã hát bài “Love You Baby”. Điều này không chỉ thể hiện tài năng âm nhạc của anh mà còn cho thấy sự chân thành và nỗ lực của anh trong việc chinh phục trái tim của Nhã. Về phía Nhã, cô cũng đã tặng Huy một món quà ý nghĩa kèm theo lời nhắn tay, thể hiện sự tinh tế và quan tâm của cô đến điểm yếu “dễ lo âu” của anh.

Cuối cùng, cả Bùi Quan Huy và Trúc Nhã đều đã bấm nút hẹn hò, chính thức trao cho nhau cơ hội tìm hiểu một mối quan hệ nghiêm túc. Khoảnh khắc cả hai nắm tay nhau trong sự chúc phúc của gia đình và chương trình đã khép lại một câu chuyện tình đẹp. Điều này chứng minh rằng khi trái tim của hai người cùng nhịp đập, mọi điều kiện đều trở nên đủ đầy để xây dựng hạnh phúc.

Chương trình “Bạn muốn hẹn hò” sẽ tiếp tục được phát sóng vào 20g20 thứ Hai và 17g55 thứ Bảy hàng tuần trên kênh HTV7. Khán giả có thể theo dõi thêm nhiều câu chuyện tình yêu thú vị và cảm động khác.

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển mạnh mẽ, việc ứng dụng AI trong các hoạt động kinh doanh và khởi nghiệp đang trở thành xu hướng tất yếu. Tại tọa đàm “Khởi nghiệp trong bối cảnh AI phát triển”, bà Đặng Huỳnh Ức My, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Thành Thành Công – Biên Hòa (TTC AgriS), đã kêu gọi các startup đến với công ty và khẳng định sẵn sàng mở cửa hợp tác. TTC AgriS đã chuyển đổi từ sản xuất đường sang cung cấp mô hình nông nghiệp tích hợp, ứng dụng AI trong dự báo mùa vụ, quản lý chuỗi cung ứng và truy xuất nguồn gốc.

Theo bà Đặng Huỳnh Ức My, Việt Nam có thể vươn lên ngang hàng với các quốc gia trong khu vực nếu tận dụng tốt sức mạnh của AI. Việc ứng dụng AI không chỉ giúp tăng cường hiệu quả sản xuất, mà còn mở ra những cơ hội mới cho các doanh nghiệp và startup. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng con người vẫn là yếu tố trung tâm trong quá trình ứng dụng AI.

Ông Phạm Phú Ngọc Trai, nhà sáng lập và chủ tịch Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO VIỆT NAM), cho rằng AI không thể tạo ra cảm xúc, khát vọng hay lý tưởng nghề nghiệp. Con người vẫn cần thiết trong quá trình ra quyết định và định hướng cho các hoạt động kinh doanh. Ông Nguyễn Trần Nam, Giám đốc Khối Ngân hàng số ACB, cũng đồng quan điểm, cho biết AI chỉ hỗ trợ trong xác minh khách hàng, video call, nhận diện rủi ro, nhưng người ra quyết định cuối cùng vẫn là con người.

Nhằm tôn vinh các mô hình khởi nghiệp có yếu tố ứng dụng trí tuệ nhân tạo, Giải thưởng Tuổi Trẻ Startup Award 2025 với chủ đề “Cùng AI kiến tạo tương lai” đang được tổ chức. Chương trình nhận hồ sơ dự thi từ ngày 22/7 đến 30/9/2025 và dành cho tất cả các startup trong các lĩnh vực, ưu tiên mô hình ứng dụng công nghệ, AI hoặc hướng đến phát triển bền vững. Giải thưởng cao nhất trị giá 100 triệu đồng.

Các startup đang có cơ hội để thể hiện ý tưởng và dự án của mình, đồng thời có thể nhận được hỗ trợ và tài trợ để phát triển dự án. Thông qua giải thưởng, các startup sẽ có cơ hội được tiếp cận với các nguồn lực và mạng lưới hỗ trợ để hiện thực hóa ý tưởng và dự án của mình.

Giải thưởng Tuổi Trẻ Startup Award 2025 là một cơ hội cho các startup Việt Nam để phát triển và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh AI đang phát triển mạnh mẽ. Các startup có thể tham gia và đăng ký hồ sơ dự thi tại https://tuoitre.vn/giai-thuong-tuu-tri-startup-award-2025-22-07-2025.htm để có cơ hội nhận được giải thưởng và hỗ trợ cho dự án của mình.