Biến đổi khí hậu và sóng nhiệt đang trở thành những thách thức nghiêm trọng đối với khả năng chịu đựng của con người. Mới đây, cư dân tại Hà Nội và các tỉnh thành khác ở đồng bằng Bắc Bộ đã trải qua một đợt sóng nhiệt đáng kể vào đầu hè năm 2025, với nhiệt độ cao nhất lên đến trên 40 độ C và độ ẩm trong khoảng từ 40-45%. Các con đường trở nên vắng vẻ hơn, những người giao hàng, bán hàng rong, bảo vệ và nhiều người khác tìm kiếm bóng cây ven đường để tạm nghỉ. Những giọt mồ hôi chưa kịp rơi đã nhanh chóng bốc hơi trên chiếc áo chống nắng khô giòn.

Sóng nhiệt không chỉ giới hạn ở Việt Nam mà còn xảy ra trên toàn thế giới. Giáo sư Phan Văn Tân, một chuyên gia hàng đầu về khí tượng và khí hậu của Việt Nam, nhận định rằng sóng nhiệt là một hệ quả trực tiếp của biến đổi khí hậu. Nếu xem xét lại trong vòng năm thập kỷ qua, số ngày nắng nóng trong mùa hè đã tăng lên đáng kể ở hầu hết các vùng trên cả nước. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong điều kiện thời tiết mà còn thể hiện tác động ngày càng rõ ràng của biến đổi khí hậu đối với môi trường và con người.

Sóng nhiệt thường đi kèm với hạn hán, tạo thành một cặp hiện tượng thiên tai phức hợp. Sự kết hợp này không chỉ làm tăng cường độ của sóng nhiệt mà còn gia tăng các tác động tiêu cực đến môi trường, sức khỏe con người và nền kinh tế. Giáo sư Tân nhấn mạnh rằng chúng ta cần phải có những giải pháp hiệu quả để ứng phó với những hiện tượng thời tiết cực đoan này.

TS. Trần Nữ Quý Linh, một nhà khoa học nghiên cứu về tác động của sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan lên sức khỏe con người, cảnh báo rằng sóng nhiệt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Từ các triệu chứng nhẹ như đau đầu, chóng mặt, mất nước, đến những hậu quả nặng nề hơn như tử vong. Các nhóm dễ bị tổn thương nhất bao gồm trẻ em, người già, những người mắc bệnh mãn tính và công nhân, nông dân lao động ngoài trời.

Nghiên cứu cho thấy rằng sóng nhiệt làm tăng đáng kể số ca nhập viện do nhiều nguyên nhân và bệnh truyền nhiễm. Điều này đặt ra một thách thức lớn cho các hệ thống y tế, đặc biệt là trong việc đáp ứng nhu cầu cấp cứu và điều trị cho những bệnh nhân bị ảnh hưởng bởi sóng nhiệt.

Để thích ứng với sóng nhiệt ngày càng khốc liệt, TS. Trần Nữ Quý Linh cho rằng cần nâng cao nhận thức của người dân về tác động của nhiệt đối với sức khỏe. Đồng thời, cần có những giải pháp với chi phí thấp, dễ áp dụng và hiệu quả nhanh chóng, như cải thiện khả năng tự thích ứng của cá nhân và nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sức khỏe sớm.

Các chuyên gia cũng kêu gọi các chính phủ quan tâm hơn đến việc xây dựng chính sách thích ứng với sóng nhiệt đa dạng, không chỉ ở đô thị mà còn ở nông thôn. Điều này bao gồm việc thiết kế các không gian công cộng thoáng đãng, nhiều cây xanh, mặt nước, và bóng râm, cũng như cung cấp các phương tiện làm mát như quạt và điều hòa nhiệt độ để giúp giảm thiểu tác động của sóng nhiệt đối với các nhóm yếu thế.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc chung tay ứng phó với sóng nhiệt và các hiện tượng thời tiết cực đoan trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chỉ thông qua sự hợp tác và nỗ lực của cả cộng đồng, chúng ta mới có thể xây dựng một tương lai an toàn và bền vững hơn cho tất cả mọi người.

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc chống béo phì (AOMs) có thể dẫn đến giảm cân đáng kể trong thời gian điều trị. Tuy nhiên, tình trạng tăng cân trở lại sau khi ngừng sử dụng AOMs vẫn còn là một vấn đề được quan tâm rộng rãi. Để đánh giá tác động lâu dài của AOMs lên cân nặng và theo dõi sự thay đổi cân nặng sau khi ngừng điều trị, nghiên cứu này đã tiến hành phân tích dữ liệu từ 11 nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên có đối chứng (RCTs).

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích dữ liệu từ 11 RCTs, đánh giá tác động của AOMs lên cân nặng của bệnh nhân. Kết quả cho thấy rằng, so với nhóm đối chứng, AOMs vẫn có tác dụng giảm cân 4 tuần sau khi ngừng điều trị. Cụ thể, phân tích cho thấy sự chênh lệch về cân nặng giữa nhóm sử dụng AOMs và nhóm đối chứng là -0,32 kg, với khoảng tin cậy 95% là -3,60 đến 2,97. Tuy nhiên, đáng chú ý là sự đồng nhất giữa các nghiên cứu là khá thấp, với chỉ số I2 là 83%, và giá trị P là 0,85.

Tuy nhiên, khi theo dõi đến tuần thứ 8 trở đi sau khi ngừng điều trị, tình hình đã thay đổi. AOMs có liên quan đến tình trạng tăng cân đáng kể so với nhóm đối chứng. Sự chênh lệch về cân nặng giữa nhóm sử dụng AOMs và nhóm đối chứng là 1,50 kg, với khoảng tin cậy 95% là 1,32 đến 1,68. Điều này cho thấy rằng, mặc dù AOMs có thể hỗ trợ giảm cân trong thời gian điều trị, nhưng nguy cơ tăng cân trở lại sau khi ngừng sử dụng thuốc là có thật và đáng kể.

Nhìn chung, nghiên cứu này đã cung cấp bằng chứng về tác động lâu dài của AOMs lên cân nặng. Mặc dù AOMs có thể hỗ trợ giảm cân trong ngắn hạn, nhưng sự tăng cân trở lại sau khi ngừng điều trị là một vấn đề cần được quan tâm. Để có được hiệu quả giảm cân bền vững, việc kết hợp sử dụng AOMs với các biện pháp khác như thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và tập luyện thường xuyên là rất quan trọng.

Thành phố Hà Nội đang tích cực thực hiện các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa trong sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt hàng ngày. Mới đây, Hội đồng nhân dân TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết về các biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn, trong đó đề ra lộ trình cụ thể để dừng sản xuất, nhập khẩu và sử dụng các sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa.

Nghị quyết nêu rõ, từ ngày 1/1/2026, các khách sạn và khu du lịch trên địa bàn Hà Nội sẽ không được phép lưu hành và sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm, cùng các chai lọ nhựa đựng kem đánh răng, sữa tắm, sữa dưỡng thể, dầu gội và dầu xả. Đến năm 2027, các chợ và cửa hàng tiện lợi sẽ không còn cung cấp miễn phí túi nylon khó phân hủy sinh học. Một năm sau, các sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sẽ bị cấm lưu hành và sử dụng.

Các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trực thuộc thành phố sẽ không được sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy từ năm 2028. Đối với các doanh nghiệp có sử dụng nhựa PE, PP trong các bao bì, phải sử dụng tối thiểu 20% nhựa tái chế từ năm 2028 và nâng lên tối thiểu 30% sau hai năm. Các doanh nghiệp cũng được yêu cầu giảm dần việc sản xuất và nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa. Từ năm 2031, doanh nghiệp phải ngừng sản xuất và nhập khẩu các sản phẩm nhựa dùng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy và hàng hóa chứa vi nhựa, trừ trường hợp phục vụ xuất khẩu.

Rác thải nhựa không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng với sức khỏe con người. Các sản phẩm nhựa dùng một lần có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, hệ thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, béo phì, tiểu đường. Do đó, việc giảm thiểu rác thải nhựa, thay thế các sản phẩm nhựa dùng một lần là điều vô cùng cần thiết, không chỉ vì môi trường, mà còn vì tương lai bền vững và sức khỏe của mỗi người.

Để thực hiện hiệu quả, cần thay đổi tư duy, nhận thức và hành vi của từng cá nhân, cũng như tìm kiếm nguyên liệu, giải pháp thay thế phù hợp. Chính quyền Hà Nội cũng như các doanh nghiệp cần chung tay thực hiện các giải pháp để giảm thiểu rác thải nhựa. Đồng thời, người dân cũng cần nâng cao ý thức về tác hại của rác thải nhựa, từ đó thay đổi hành vi tiêu dùng để hướng tới một tương lai xanh, bền vững.

Có thể thấy, việc giảm thiểu rác thải nhựa là một quá trình lâu dài và cần sự tham gia của tất cả các bên, từ chính quyền, doanh nghiệp đến người dân. Với sự quyết tâm và chung tay của tất cả mọi người, chúng ta có thể hướng tới một tương lai xanh, bền vững và giảm thiểu rác thải nhựa trên địa bàn Hà Nội nói riêng và trên toàn cầu nói chung.