Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã phát hiện ra một “mật mã” địa chất ẩn sâu trong mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, nằm tại khu vực Bạch Vân Ngao Bác, Nội Mông Cổ. Với trữ lượng chiếm gần 40% tổng lượng đất hiếm trên toàn cầu, mỏ đất hiếm này không chỉ là một phát hiện khoa học đáng kể mà còn có tiềm năng thay đổi cách tiếp cận đối với tài nguyên chiến lược này trong thế kỷ 21.

Đất hiếm được xem là “vàng công nghiệp” và “vàng chiến lược” trong thời đại mới, nhờ vào vai trò quan trọng của nó trong việc sản xuất pin xe điện, tuabin gió, chip bán dẫn và các hệ thống vũ khí tiên tiến. Mỏ đất hiếm Bạch Vân Ngao Bác, với trữ lượng chiếm 90% của Trung Quốc và gần 40% của toàn cầu, đã trở thành tâm điểm của sự chú ý trong lĩnh vực khai thác và sử dụng đất hiếm.

Câu chuyện về mỏ đất hiếm này bắt đầu từ năm 1927, khi ông Đinh Đạo Hành, một giảng viên trẻ của Đại học Bắc Kinh, phát hiện ra một dãy núi đá màu đen ánh kim trên thảo nguyên rộng lớn. Giáo sư Hà Tác Lâm, chuyên gia thạch học của Đại học Bắc Kinh, sau đó đã xác định rằng các mẫu đá tại khu vực này chứa hàm lượng đất hiếm cực cao. Kể từ đó, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào việc xây dựng một hệ sinh thái bao gồm khai thác, tinh luyện và ứng dụng đất hiếm.

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Science Advances đã đưa ra một phát hiện quan trọng. Khác với giả định lâu nay rằng tài nguyên đất hiếm tại Bạch Vân Ngao Bác hình thành cách đây 1,3 tỷ năm, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng phần lớn tài nguyên đất hiếm tại đây thực sự đến từ một đợt hoạt động magma diễn ra cách đây chỉ 430 triệu năm. Phát hiện này mở ra một hướng thăm dò mới cho ngành công nghiệp đất hiếm toàn cầu và có thể giúp các quốc gia khác tìm kiếm các mỏ đất hiếm quy mô lớn.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là công nghệ tách chiết đất hiếm, vốn là bí quyết được Trung Quốc kiểm soát trên quy mô công nghiệp. Việc Bắc Kinh nắm giữ quyền kiểm soát phần lớn đất hiếm thế giới đã khiến nhiều nước phát triển phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tìm kiếm nguồn thay thế và đầu tư vào việc khai thác trong nước.

Trong bối cảnh xung đột thương mại, cạnh tranh công nghệ và cuộc đua hướng tới năng lượng xanh đang leo thang, đất hiếm không chỉ còn là một vấn đề kỹ thuật mà đã trở thành một vấn đề chiến lược và sống còn. Việc đảm bảo nguồn cung cấp đất hiếm ổn định và an toàn đang trở thành một ưu tiên hàng đầu đối với các quốc gia trên toàn thế giới.