Khi mắt bị tổn thương hoặc xuất hiện các bệnh lý, các tế bào trung tính – một thành phần quan trọng của hệ miễn dịch trong máu – thường là lực lượng phòng thủ đầu tiên. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây do các nhà khoa học tại Viện Mắt Flaum và Viện Neuroscience Del Monte thuộc Đại học Rochester thực hiện đã chỉ ra rằng, phản ứng của võng mạc đối với tổn thương không giống như nhiều loại mô khác trong cơ thể. Cụ thể, khi các tế bào cảm quang trong võng mạc bị tổn thương, các tế bào miễn dịch của não, gọi là microglia, sẽ phản ứng.

Điều đáng chú ý là trong tình huống này, các tế bào trung tính – dù có mặt gần đó và di chuyển qua các mạch máu – không được huy động để hỗ trợ quá trình sửa chữa tổn thương. Phát hiện này mang ý nghĩa quan trọng đối với hàng triệu người Mỹ đang mất thị lực do tổn thất tế bào cảm quang. Việc hiểu rõ mối quan hệ giữa hai quần thể tế bào miễn dịch này là chìa khóa cần thiết để xây dựng các liệu pháp mới hiệu quả, trong đó đòi hỏi sự hiểu biết tinh tế về các tương tác giữa các tế bào miễn dịch.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng công nghệ chụp ảnh quang học thích nghi – một loại camera tiên tiến được phát triển bởi Đại học Rochester, cho phép quan sát và chụp ảnh các tế bào thần kinh và miễn dịch đơn lẻ bên trong mắt sống. Qua nghiên cứu trên võng mạc của chuột bị tổn thương tế bào cảm quang, họ đã phát hiện rằng mặc dù cả tế bào trung tính và microglia đều hiện diện trong võng mạc, chỉ có các tế bào microglia phản ứng với chấn thương tế bào cảm quang.

Đáng chú ý hơn, trong quá trình phản ứng với tổn thương, các tế bào microglia không kêu gọi các tế bào trung tính hỗ trợ sửa chữa tổn thương tế bào cảm quang. Điều này dẫn đến giả định rằng có thể tồn tại một cơ chế bảo vệ nhất định trong chấn thương võng mạc, nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại hơn là có lợi. Phát hiện này mở ra những hướng nghiên cứu mới trong việc tìm hiểu cơ chế bảo vệ và phục hồi của võng mạc, đồng thời góp phần phát triển các phương pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh lý về mắt liên quan.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu này có thể được tìm hiểu thêm qua trang web của Đại học Rochester, nơi công bố các phát hiện quan trọng trong lĩnh vực khoa học và y học.

BSCKII Lâm Thùy Mai – Một Người Bác Sĩ Tận Tâm trên Hành Trình Chữa Lành Ước Mơ

Nghề y không đơn thuần chỉ là một công việc, mà còn là một sứ mệnh cao cả, đòi hỏi sự hy sinh và tận tâm của những người đang theo đuổi. Trong số họ, có BSCKII Lâm Thùy Mai, Giám đốc Trung tâm Y dược cổ truyền và Phục hồi chức năng, kiêm Trưởng khoa Phục hồi chức năng – Vật lý trị liệu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ. Chị là một tấm gương sáng về sự tận tâm và cống hiến cho nghề y.

Từ nhỏ, hình ảnh về sự hy sinh âm thầm của bố, một người lính cụ Hồ mang trong mình những thương tật sau chiến tranh, đã in đậm trong tâm trí BSCKII Lâm Thùy Mai. Ước mơ trở thành bác sĩ đến với chị không phải từ sách vở hay những câu chuyện kể, mà được nhen nhóm từng ngày, từ những cơn đau đớn, quặn thắt của bố và những tiếng thở dài của mẹ. Điều đó đã thôi thúc chị bước vào con đường y khoa với một quyết tâm mãnh liệt: Học để chữa bệnh cho cha! Học để cứu người!

Trên hành trình tri thức, BSCKII Lâm Thùy Mai đã thể hiện tinh thần học tập nghiêm túc và nỗ lực vượt bậc. Chị tốt nghiệp Bác sĩ đa khoa loại giỏi tại Đại học Y Dược Thái Nguyên, sau đó tiếp tục hoàn thành chương trình Thạc sĩ và Chuyên khoa II chuyên ngành Phục hồi chức năng tại Đại học Y Hà Nội. Với gần 20 năm gắn bó với lĩnh vực Phục hồi chức năng và Y dược cổ truyền, chị không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức mới, ứng dụng kỹ thuật hiện đại, kết hợp hài hòa giữa Đông y và Tây y nhằm mang đến hiệu quả điều trị toàn diện cho người bệnh.

Bên cạnh công tác quản lý và trực tiếp tham gia khám chữa bệnh, BSCKII Lâm Thùy Mai còn luôn dành thời gian cho đam mê nghiên cứu khoa học. Chị đã làm chủ nhiệm và tham gia nhiều đề tài nghiên cứu cấp cơ sở, tập trung vào các lĩnh vực then chốt như đánh giá hiệu quả vận động trị liệu kết hợp vật lý trị liệu trong điều trị viêm quanh khớp vai thể đông cứng, đánh giá PHCN chi trên ở bệnh nhân liệt nửa người do nhồi máu não… Tìm hiểu thêm về nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực Phục hồi chức năng.

Dưới sự dẫn dắt của BS.CKII Lâm Thùy Mai, Trung tâm Y dược cổ truyền – Phục hồi chức năng đã trở thành địa chỉ tin cậy cho hàng ngàn người bệnh trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và khu vực lân cận. Bác sĩ cùng đồng nghiệp trong khoa đã triển khai nhiều kỹ thuật chuyên sâu, hiện đại, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của người dân. Để biết thêm thông tin về Trung tâm, vui lòng truy cập trang web của Trung tâm.

Bên cạnh công tác chuyên môn, bác sĩ Lâm Thùy Mai còn là một cán bộ công đoàn mẫu mực, luôn tận tụy, nhiệt huyết và đầy tinh thần trách nhiệm. Hiện nay, chị đang đảm nhiệm vai trò Phó Chủ tịch Công đoàn cơ sở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ và luôn dành tâm huyết chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ cán bộ viên chức, người lao động tại Bệnh viện. Thông tin về Công đoàn cơ sở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ có thể được tìm thấy tại địa chỉ này.

Tri thức là nền tảng, trái tim là ngọn lửa dẫn đường. Tất cả những giá trị cốt lõi ấy đều được chị vận dụng một cách linh hoạt và hiệu quả giúp người bệnh không chỉ điều trị bệnh lý mà còn lấy lại niềm tin và nghị lực sống. Hiện nay, BSCKII Lâm Thùy Mai đang tiếp tục cống hiến cho sự nghiệp y tế, với mong muốn mang đến cho người bệnh những điều tốt đẹp nhất.

Trong bối cảnh chuyển dịch xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, năng lực ‘tư duy và hành động có trách nhiệm với môi trường’ đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp vào tốp 10 kỹ năng việc làm quan trọng nhất từ 2025–2030. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực môi trường và bảo tồn thiên nhiên vẫn đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Việt Nam là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, nhưng đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái ngày càng gia tăng. Theo Quỹ Bảo tồn thiên nhiên hoang dã (WWF) Việt Nam, trong 17 Mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc mà Việt Nam đang nỗ lực đạt được, thì 3 mục tiêu về sinh thái (bao gồm SDG13 – Hành động vì khí hậu; SDG14 – Tài nguyên và môi trường biển; SDG15 – Tài nguyên và môi trường đất liền) vẫn còn đang tiến triển chậm hơn so với lĩnh vực giáo dục chất lượng, xóa nghèo, bình đẳng giới.

Trước thực trạng này, công tác bảo tồn không chỉ là trách nhiệm của ngành môi trường nói riêng, mà còn cần được lồng ghép vào giáo dục, truyền thông, chính sách, hoạt động doanh nghiệp… Tuy nhiên, khi nhu cầu tăng cao thì nguồn nhân lực lại đang bị bỏ ngỏ. Thực trạng sinh viên bảo tồn mới ra trường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm cần thiết là một vấn đề phổ biến.

Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong tìm việc làm do thiếu kinh nghiệm thực tế, kỹ năng mềm chưa hoàn thiện, thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động. Bên cạnh đó, nhiều nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm, tạo rào cản lớn cho sinh viên mới ra trường. Từ đó dẫn đến một vòng luẩn quẩn: không có kinh nghiệm thì khó tìm việc, không có việc thì không có kinh nghiệm.

Nhận diện rõ khoảng trống này, từ năm 2022, Trung tâm Hành động vì động vật hoang dã Việt Nam (WildAct) đã khởi xướng Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên (SCNC). Sau 3 năm liên tiếp tổ chức (2022–2024), hội nghị đã ghi nhận hàng trăm đơn đăng ký tham dự SCNC đến từ sinh viên, nhà bảo tồn trẻ trên khắp cả nước; hơn 100 đề tài nghiên cứu, sáng kiến được nộp cho SCNC; 30% người tham dự đã tìm được việc làm hoặc có bước tiến trong nghề nghiệp sau hội nghị; 22% người tham dự trở thành học viên cao học, nghiên cứu sinh lĩnh vực liên quan đến bảo tồn sau khi được truyền cảm hứng tại SCNC; 58% người tham dự SCNC là nữ giới, tạo cơ hội và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các ngành STEM.

Chia sẻ về những rào cản trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành bảo tồn, Tiến sĩ Trang Nguyễn – Giám đốc WildAct nhận định: “Nghề bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được hiểu đúng. Đa số mọi người, kể cả giới trẻ, chưa được cập nhật và chưa hiểu rõ công việc bảo tồn thiên nhiên là gì. Các bạn thường nghĩ bảo tồn là công việc dành riêng cho cán bộ bảo vệ rừng, kiểm lâm. Thực tế, nghề bảo tồn rất đa dạng, từ nghiên cứu, khảo sát điều tra, cho đến các hoạt động nâng cao nhận thức, giáo dục, truyền thông ngay cả ở thành thị, không chỉ giới hạn ở công việc thực địa sâu trong rừng núi hay xa xôi ngoài biển đảo.

Do chưa có cái nhìn toàn diện về ngành bảo tồn, việc thu hút nhân lực chất lượng cao cũng bị ảnh hưởng. Nhiều bạn trẻ không nhìn thấy được con đường sự nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực này, và điều đó vô hình trung làm giảm sức hấp dẫn của một ngành đang giữ vai trò then chốt trong phát triển bền vững”.

Không chỉ là bệ phóng cho những bạn trẻ theo đuổi sự nghiệp bảo tồn, SCNC các năm còn đóng vai trò lan tỏa tư duy “Environmental stewardship” đến nhiều lĩnh vực khác như luật, truyền thông hay giáo dục.

Chia sẻ về những cơ hội sau SCNC năm 2024, nữ sinh viên Hải Trang cho biết: “Là sinh viên ngành Luật, SCNC đã giúp em trau dồi nhiều kỹ năng, đặc biệt là phân tích và nghiên cứu. Những kiến thức, kỹ năng tại SCNC đã giúp em ứng dụng rất nhiều vào công việc thực tế: nghiên cứu chính sách và pháp luật về môi trường”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tính đến 2023 Việt Nam có 39 “việc làm xanh” (việc làm bền vững trong mọi lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, hành chính… góp phần bảo tồn, phục hồi và nâng cao chất lượng môi trường), cùng với 88 ngành nghề khác có xu hướng chuyển dịch xanh hóa. Các việc làm xanh được dự báo sẽ tăng vọt lên 41% trong tương lai gần, phản ánh xu hướng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xanh tại Việt Nam.

Cũng theo Tiến sĩ Trang Nguyễn, hiện SCNC2025 mùa thứ 4 của Hội nghị sinh viên về bảo tồn thiên nhiên đã chính thức mở đơn đăng ký chào đón sự tham gia của sinh viên, nhà bảo tồn trẻ, chuyên gia đầu ngành, cùng các tổ chức và doanh nghiệp quan tâm đến phát triển bền vững và môi trường.

Hội nghị dự kiến diễn ra vào tháng 10/2025 tại TP Hồ Chí Minh, dự kiến sẽ bao gồm các phiên thuyết trình, trình bày poster, tọa đàm chuyên đề, workshop kỹ năng và hoạt động thực địa tại. Những đề tài xuất sắc nhất sẽ được trao giải nhằm ghi nhận nỗ lực nghiên cứu của các bạn trẻ.

Thông tin đăng ký được cập nhật trên trang Facebook chính thức của WildAct: www.facebook.com/WildActvn

Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025, được Quốc hội thông qua, dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2025. Một trong những điểm đáng chú ý của luật này là việc bổ sung quy định miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Cụ thể, luật sẽ bổ sung điểm m vào sau điểm l khoản 1 Điều 157 Luật Đất đai 2024 về trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Theo đó, các tổ chức, doanh nghiệp sử dụng đất để xây dựng phòng thí nghiệm, cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở thực nghiệm, sản xuất thử nghiệm và cơ sở vật chất, hạ tầng dùng chung để hỗ trợ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất.

Các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất bao gồm: sử dụng đất vào mục đích sản xuất, kinh doanh thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư hoặc tại địa bàn ưu đãi đầu tư; sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với người có công với cách mạng, thương binh, hộ gia đình liệt sĩ; sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân; sử dụng đất của đơn vị sự nghiệp công lập; sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng cảng hàng không, sân bay; sử dụng đất xây dựng kết cấu hạ tầng đường sắt chuyên dùng; sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư; sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng trụ sở, sân phơi, nhà kho, nhà xưởng sản xuất; sử dụng đất xây dựng công trình cấp nước sạch và thoát nước, xử lý nước thải; sử dụng đất không phải đất quốc phòng, an ninh cho mục đích quốc phòng, an ninh của doanh nghiệp quân đội, công an.

Quy định mới này dự kiến sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2025, trừ các điều khoản có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Việc miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất này sẽ giúp các tổ chức, doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính khi thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, từ đó thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ tại Việt Nam.

Trước đó, vào ngày 1/7/2025, một số điều khoản của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025 cũng sẽ có hiệu lực thi hành. Điều này cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ trong việc thúc đẩy sự phát triển của khoa học và công nghệ, cũng như việc tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.