Trong kỷ nguyên số hiện nay, sự phát triển không ngừng của trí tuệ nhân tạo (AI) và lượng dữ liệu khổng lồ đang tạo ra những thách thức chưa từng có đối với công nghệ lưu trữ dữ liệu truyền thống. Các loại băng từ, vốn đã được sử dụng trong hơn 50 năm qua, hiện không còn đủ khả năng đáp ứng nhu cầu lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng. Chính vì vậy, các công ty công nghệ đang đua nhau tìm kiếm giải pháp lưu trữ dữ liệu mới, hiệu quả và bền vững hơn.

Một trong những công ty khởi nghiệp đang làm việc trong lĩnh vực này là HoloMem, đặt trụ sở tại London. Họ đang nghiên cứu và phát triển một công nghệ lưu trữ dữ liệu hoàn toàn mới, sử dụng hologram được khắc trên băng polymer. Mục tiêu chính của công nghệ này là giảm thiểu tiêu thụ năng lượng và giảm áp lực lên hệ thống làm mát tại các trung tâm dữ liệu, từ đó giúp giải quyết vấn đề lưu trữ dữ liệu trong thời đại AI.

Ông Charlie Gale, nhà sáng lập và CEO của HoloMem, cho biết rằng định dạng băng từ hiện tại rất nhạy cảm với điều kiện môi trường và không còn phù hợp về mặt dung lượng, độ bền cũng như chi phí lưu trữ. Để giải quyết vấn đề này, HoloMem đang phát triển vật liệu polymer nhạy sáng để lưu trữ dữ liệu, đảm bảo tuổi thọ lưu trữ dữ liệu trên 50 năm.

Công nghệ của HoloMem dựa trên kỹ thuật ghép kênh, cho phép xếp chồng các lớp dữ liệu số riêng biệt lên bề mặt của băng từ làm từ polymer thế hệ mới. Công ty đặt mục tiêu lưu trữ lên đến 200 terabyte (TB) dữ liệu trên cùng một kích cỡ băng, cao hơn nhiều so với chuẩn băng từ hiện hành, chỉ có thể lưu trữ khoảng 30 terabyte (TB) dữ liệu.

Hiện nay, các trung tâm dữ liệu đang chiếm khoảng 2,5% lượng khí thải CO₂ toàn cầu và dự báo đến năm 2030, khoảng 8% năng lượng toàn thế giới sẽ phải dành cho việc vận hành và làm mát các trung tâm dữ liệu. Với đà tăng trưởng không ngừng của AI thế hệ mới như ChatGPT, nhu cầu năng lượng dự kiến sẽ tiếp tục tăng mạnh. Do đó, việc tìm kiếm các giải pháp lưu trữ dữ liệu tiết kiệm năng lượng và bền vững hơn là cực kỳ quan trọng.

HoloMem hiện đang được hậu thuẫn bởi các nhà đầu tư tư nhân và đã nhận được khoản tài trợ 550.000 bảng từ chương trình Innovate UK. Công ty đang trong quá trình giới thiệu công nghệ mang tính đột phá này và tìm kiếm đối tác trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu và phát triển phần mềm. Nếu thành công, công nghệ của HoloMem có thể giúp giảm thiểu đáng kể tác động môi trường của các trung tâm dữ liệu và đáp ứng nhu cầu lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng trong tương lai.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI đã diễn ra với sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực dữ liệu và chuyển đổi số quốc gia. Tại sự kiện này, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu. Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả.

Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ. Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian. Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Tại Việt Nam, bước tiến lớn là việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia. Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân. Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ. Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh. Việc triển khai các giải pháp này sẽ giúp Việt Nam tận dụng tối đa lợi thế của dữ liệu để thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia và phát triển kinh tế.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI là một sự kiện quan trọng, thể hiện sự quan tâm và nỗ lực của các chuyên gia và tổ chức trong việc thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia và phát triển kinh tế dựa trên dữ liệu.