Ngày 2 và 5 tháng 8 năm 1964 đã đi vào lịch sử như một trong những chiến thắng quan trọng nhất của Hải quân Nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Chiến thắng này không chỉ thể hiện tinh thần chiến đấu quả cảm và kiên cường của các chiến sĩ hải quân mà còn khẳng định khí phách và ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của dân tộc Việt Nam.

Trong bối cảnh chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ ở miền Nam đang bị đẩy lùi, Mỹ đã chuẩn bị mở rộng chiến tranh ra miền Bắc. Vào tháng 7 năm 1964, Mỹ đã tăng cường các hoạt động khiêu khích tại vùng biển miền Bắc bằng cách sử dụng tàu chiến và máy bay để tiến hành trinh sát và do thám. Trước tình hình này, từ cuối năm 1963, Trung ương Đảng đã có chỉ đạo chiến lược rõ ràng: phải cảnh giác và sẵn sàng đối phó với mọi tình huống. Bộ Chính trị cũng ra chỉ thị về tăng cường sẵn sàng chiến đấu và đánh trả các hành động khiêu khích của địch.

Ngày 6 tháng 7 năm 1964, toàn Quân chủng Hải quân đã chuyển sang trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao. Sở chỉ huy tiền phương được thành lập tại sông Gianh và các tàu chiến được điều động đến các khu vực chiến lược để sẵn sàng đối phó với mọi tình huống có thể xảy ra. Vào đêm 31 tháng 7 năm 1964, Mỹ đã cho tàu khu trục Ma-đốc xâm phạm vùng biển Quảng Bình. Bộ Tư lệnh Hải quân đã quyết định sử dụng 3 tàu phóng lôi để phục kích đánh trả. Mặc dù phải đối mặt với pháo kích và máy bay địch, các tàu phóng lôi của ta đã quả cảm lao vào đội hình tàu địch và tấn công bằng ngư lôi.

Trận đánh ngày 2 tháng 8 năm 1964 đã đánh đuổi tàu Ma-đốc ra khỏi lãnh hải Việt Nam, ghi dấu chiến thắng đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng này đã thể hiện tinh thần chiến đấu quả cảm và quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo của các chiến sĩ hải quân. Sau đó, Mỹ đã dựng lên cái gọi là “Sự kiện Vịnh Bắc Bộ” và phát động chiến dịch “Mũi tên xuyên” để leo thang đánh phá miền Bắc.

Ngày 5 tháng 8 năm 1964, Mỹ đã huy động hàng chục máy bay tập kích ồ ạt vào các căn cứ và kho tàng của Hải quân ta. Tuy nhiên, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ, bắn rơi 8 máy bay và bắt sống tên giặc lái Mỹ. Chiến thắng ngày 5 tháng 8 không chỉ là đòn trả đũa đích đáng mà còn chứng minh sự chủ động và tinh thần sẵn sàng chiến đấu cao của quân và dân miền Bắc.

Sau chiến thắng, Bộ đội Hải quân và Phòng không được Đảng, Chính phủ và Quân ủy Trung ương tuyên dương công trạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi lời khen ngợi và ghi nhận chiến công của Hải quân Nhân dân Việt Nam. Chiến thắng trận đầu của Hải quân Nhân dân Việt Nam đã trở thành một dấu mốc lịch sử quan trọng, thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền biển đảo và tinh thần quả cảm của quân và dân Việt Nam.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Sơn La vừa phối hợp với Ủy ban nhân dân xã Gia Phù tổ chức lễ dâng hương tại Đền thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp và khánh thành công trình thuyết minh du lịch số tại Khu di tích lịch sử kháng chiến chống Pháp, rừng bản Nhọt. Sự kiện này nằm trong chuỗi hoạt động nhằm quảng bá du lịch gắn với văn hóa, lịch sử trên địa bàn tỉnh Sơn La, đồng thời thể hiện lòng biết ơn và ghi nhớ công lao của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đoàn quân trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Khu rừng bản Nhọt, được biết đến với tên gọi “Rừng Đại tướng Võ Nguyên Giáp”, là một di tích lịch sử quan trọng và là biểu tượng tình cảm của đồng bào các dân tộc tỉnh Sơn La dành cho Đại tướng và Đoàn quân. Nằm ven Quốc lộ 37, khu rừng này có diện tích gần 200 ha, được hình thành từ 2 dãy núi bao bọc, sở hữu không khí trong lành quanh năm. Vào năm 1954, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đoàn quân giải phóng đã dừng chân và đóng quân tại đây trên đường tiến lên Điện Biên tham gia Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 2008, đến năm 2020, tỉnh Sơn La đã triển khai dự án tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử kháng chiến chống Pháp rừng bản Nhọt. Dự án này nhằm tạo điểm đến cho du khách trong hành trình về chiến trường xưa, thực hiện đạo lý ‘Uống nước nhớ nguồn’ của dân tộc. Công trình bảo vệ rừng, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử Kháng chiến chống Pháp khu rừng bản Nhọt được khánh thành vào năm 2021. Nơi đây không chỉ giúp người dân và du khách sống lại không khí hào hùng của Đoàn quân giải phóng mà còn mang đến không gian thiêng liêng và trong lành.

Mới đây, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Gia Phù đã triển khai công trình thuyết minh du lịch số với việc lắp đặt 2 điểm quét mã QR tại cổng vào khu di tích và khu vực Đền thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Thông qua việc quét mã QR, du khách có thể dễ dàng tìm hiểu về thân thế, cuộc đời, sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng như lịch sử và giá trị văn hóa của khu di tích.

Việc khánh thành công trình thuyết minh số tại khu di tích đã đánh dấu bước đột phá trong việc ứng dụng công nghệ số vào hoạt động quảng bá du lịch gắn với văn hóa, lịch sử trên địa bàn xã Gia Phù. Sự kiện này cũng là hoạt động thiết thực kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ, chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Gia Phù lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Nhằm mục đích kết nối thế hệ trẻ với lịch sử Việt Nam, nhóm dự án Người Việt Nam đã phát động chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’, một hành trình kéo dài từ nay đến ngày 17 tháng 9. Chiến dịch này hướng đến việc giúp giới trẻ khám phá và hiểu rõ về lịch sử Việt Nam từ năm 1945 đến nay thông qua các hoạt động sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại.

Điểm nhấn của chiến dịch là Video Series ‘Sao trên chiến trận’ – một chuỗi 4 tập phim tài liệu ngắn, tận dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phục dựng các tư liệu lịch sử. Những hình ảnh đen trắng cũ kỹ của thời kỳ chiến tranh đã được làm sống động trở lại thông qua công nghệ AI. Các video không chỉ dừng lại ở việc kể lại chuyện xưa mà còn giúp người trẻ cảm thấy gần gũi và kết nối với quá khứ thông qua công nghệ hiện đại.

Chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’ không chỉ giới hạn ở video mà còn tiếp nối với triển lãm tương tác tại Bảo tàng Biệt động Sài Gòn – Gia Định vào ngày 27-28 tháng 7 tới đây, nhân dịp 78 năm Ngày thương binh, liệt sĩ. Tại đây, các bạn trẻ sẽ có cơ hội trải nghiệm thực tế qua tư liệu, nghe những lời kể từ nhân chứng sống và tham gia vào các hoạt động kết nối xuyên thế hệ.

Chiến dịch quy tụ nhiều nhân vật lịch sử tiêu biểu như Bà Vũ Thị Minh Nghĩa, ông Phan Văn Hôn (Bảy Hôn), ông Nguyễn Văn Tàu (Tư Cang), bà Nguyễn Thị Bích Nga và nhiều cựu chiến binh, giao liên, nhân chứng lịch sử khác. Đại diện nhóm cho biết: ‘Người lính năm xưa giản dị và bình tâm sống, không đòi vinh danh. Nhưng chính họ đã làm nên đất nước. Dự án này là lời tri ân và cũng là một cách để thế hệ trẻ biết ơn và ghi nhớ’.

Với việc ứng dụng công nghệ phục dựng ảnh, trí tuệ nhân tạo, cùng với thông điệp giàu cảm xúc, ‘Sao Đầu Mũ’ không chỉ là một chiến dịch truyền thông, mà còn là một nỗ lực kiến tạo ký ức tập thể bằng ngôn ngữ của thế hệ mới.

Ngoài ra, chiến dịch còn bao gồm đêm nghệ thuật ‘Vườn âm nhạc’ tại Nhà hát HTV, dự kiến tổ chức vào ngày 10 tháng 8 tới đây. Hoạt động nghệ thuật này sẽ là màn trình diễn lịch sử bằng âm nhạc và sân khấu hóa, nơi những ký ức trở thành chất liệu sáng tạo.

…

Chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’ – một dự án đặc biệt nhằm tri ân và ghi nhớ công lao của các cựu chiến binh trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc – đã được khởi động vào giữa tháng 6 và sẽ kéo dài đến ngày 17/9/2025. Dự án này là một phần của đồ án tốt nghiệp của nhóm sinh viên trường Đại học FPT TP.HCM.

Mới đây, chiến dịch đã tạo được sự chú ý của công chúng với chuỗi video ‘Video Series Sao trên chiến trận’, bao gồm 4 phim tài liệu ngắn ghi lại lời kể của các cựu chiến binh và sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để phục dựng hình ảnh đen trắng của quá khứ, biến chúng thành những khung hình sống động và đầy cảm xúc.

Không chỉ đơn thuần là kể lại chuyện xưa, dự án này còn muốn làm sống dậy quá khứ bằng cách sử dụng công nghệ để giúp người trẻ cảm nhận gần gũi nhất. Anh Nguyễn Hữu Trường, thành viên Ban tổ chức dự án, chia sẻ: “Người lính năm xưa giản dị và bình tâm sống, không đòi vinh danh. Nhưng chính họ đã làm nên đất nước. Dự án này là lời tri ân và cũng là một cách để thế hệ trẻ biết ơn và ghi nhớ”.

Chiến dịch sẽ tiếp nối với hoạt động triển lãm tương tác và trải nghiệm lịch sử tại Bảo tàng Biệt động Sài Gòn – Gia Định vào ngày 27/7/2025, nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh Liệt sĩ. Triển lãm quy tụ nhiều nhân vật lịch sử tiêu biểu như bà Vũ Thị Minh Nghĩa, ông Phan Văn Hôn, ông Nguyễn Văn Tàu và nhiều cựu chiến binh, giao liên, nhân chứng lịch sử khác.

Hoạt động thứ hai nằm trong chiến dịch là đêm nghệ thuật ‘Vườn âm nhạc’ tại Nhà hát HTV, dự kiến diễn ra vào ngày 10/8/2025. Hoạt động nghệ thuật này sẽ là màn trình diễn lịch sử bằng âm nhạc và sân khấu hóa, nơi những ký ức trở thành chất liệu sáng tạo.

Ngoài ra, hoạt động thăm hỏi người có công với cách mạng sẽ được tổ chức vào ngày 19/8/2025, như một phần thiết thực thể hiện lòng biết ơn của người trẻ hôm nay với thế hệ cha anh đi trước.

Thông qua chiến dịch ‘Sao Đầu Mũ’, nhóm thực hiện hy vọng mang tới thông điệp về lịch sử Việt Nam được tái hiện một cách sáng tạo thông qua trải nghiệm thực tế, công nghệ truyền thông hiện đại và góc nhìn của người trẻ, từ đó khơi dậy lòng biết ơn, niềm tự hào và khát vọng cống hiến.