Công ty Cổ phần Hợp tác Kinh tế và Xuất Nhập khẩu Savimex (SAV) đang trải qua một giai đoạn khó khăn, phản ánh những tác động không lường trước của chính sách thuế quan đối ứng của Mỹ đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Trong báo cáo tài chính quý 2/2025 vừa được công bố, Savimex đã ghi nhận doanh thu gần 238 tỷ đồng, giảm 6% so với cùng kỳ năm trước. Mặc dù lãi gộp của công ty tăng 15%, đạt gần 41 tỷ đồng và các chi phí bán hàng, quản lý doanh nghiệp được kiểm soát tốt, nhưng khoản lỗ tài chính đột biến lên tới 39 tỷ đồng đã khiến Savimex lỗ ròng 22,6 tỷ đồng trong quý 2/2025. Đây là lần đầu tiên công ty này lỗ trở lại kể từ quý 4/2023.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này bắt nguồn từ việc nắm giữ gần 3,4 triệu cổ phiếu của hãng xuất khẩu may mặc CTCP Dệt may – Đầu tư – Thương mại Thành Công (TCM). Savimex cho biết những thông tin liên quan đến chính sách thuế quan của Mỹ đã tác động tiêu cực đến giá thị trường của khoản đầu tư tài chính này, dẫn đến việc phải trích lập dự phòng tính đến cuối tháng 6. Điều này cho thấy sự ảnh hưởng mạnh mẽ của các chính sách thuế quan quốc tế đối với hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu của các công ty xuất khẩu đang đối mặt với áp lực lớn kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế quan đối ứng. Mặc dù đã có sự hồi phục đáng kể, cổ phiếu TCM và SAV vẫn giảm giá lần lượt 26% và 11% so với đầu năm, trong khi VN-Index tăng 17% tính đến 9h39 phiên 22/07. Sự sụt giảm này không chỉ phản ánh những khó khăn của từng doanh nghiệp mà còn cho thấy những thách thức chung mà các công ty xuất khẩu đang phải đối mặt trong bối cảnh hiện nay.

Tình hình của Savimex và các doanh nghiệp xuất khẩu khác đang thu hút sự quan tâm lớn từ giới đầu tư và các nhà phân tích kinh tế. Những thay đổi trong chính sách thuế quan và thương mại quốc tế có thể gây ra những tác động dây chuyền đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là những công ty có hoạt động xuất khẩu lớn. Sự phục hồi và ổn định của thị trường chứng khoán cũng như hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp này sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả các chính sách kinh tế và thương mại trong nước và quốc tế.

Trước những thách thức này, các doanh nghiệp xuất khẩu cần điều chỉnh chiến lược kinh doanh và tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu rủi ro liên quan đến chính sách thuế quan và thương mại quốc tế. Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, áp dụng các giải pháp tài chính phù hợp và nâng cao năng lực cạnh tranh sẽ là những bước đi quan trọng để các doanh nghiệp có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Các nhà đầu tư và khách hàng đang chờ đợi các báo cáo tài chính tiếp theo của Savimex và các doanh nghiệp xuất khẩu khác để có cái nhìn rõ ràng hơn về tình hình kinh doanh và khả năng phục hồi của họ. Đồng thời, các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và các biện pháp điều hành của các doanh nghiệp sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các công ty vượt qua những thách thức và duy trì hoạt động ổn định.

Chính sách thuế quan dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể mang lại cho ngân sách Mỹ một khoản thu khổng lồ lên đến 2.700 tỷ USD trong thập kỷ tới, theo đánh giá của Morgan Stanley. Chiến lược thuế quan mới được áp dụng gần đây giống như một bức tranh ghép mảnh, với mỗi mảnh là một ngành hàng, một đối tác thương mại khác nhau, tạo nên một tổng thể đa sắc và khó đoán.

Morgan Stanley chỉ ra rằng, chính quyền của ông Trump đã chuyển từ việc áp dụng mức thuế đồng loạt cho toàn bộ hàng nhập khẩu sang chiến lược đánh thuế có chọn lọc – theo từng quốc gia, từng nhóm hàng hóa. Sự thay đổi này khiến chính sách thuế trở nên phức tạp và tác động đến thị trường theo nhiều cách khác nhau.

Cụ thể, 21% tổng kim ngạch nhập khẩu vào Mỹ hiện được miễn thuế, nhưng mức độ miễn trừ rất khác nhau giữa các đối tác. Ví dụ, 30% hàng từ EU và 64% từ Malaysia được miễn thuế. Trong khi đó, Nhật Bản và Hàn Quốc chịu mức thuế tương ứng là 50% và 30%, chủ yếu trong lĩnh vực ô tô và linh kiện.

Việc áp thuế cũng không thống nhất về thời điểm, có mức áp ngay, có mức bị trì hoãn hoặc bị thay đổi theo tiến trình đàm phán. Điều này khiến tác động của chính sách thuế trở nên khó lường hơn bao giờ hết.

Theo tính toán của Morgan Stanley, nếu duy trì mức thu như hiện tại, Kho bạc Mỹ có thể thu tới 2.700 tỷ USD trong 10 năm tới – một con số chưa từng có tiền lệ. Tuy nhiên, đi kèm với đó là rủi ro lạm phát. Đồng USD đã mất giá 10% kể từ đầu năm 2025, trong khi thuế quan leo thang có thể đẩy giá hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh, trực tiếp tạo áp lực lên lạm phát và biên lợi nhuận doanh nghiệp.

Không phải tất cả các ngành đều bị tác động tiêu cực. Các công ty công nghệ có thể hưởng lợi từ đồng USD yếu, nhưng các doanh nghiệp vừa và nhỏ và những công ty phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu lại đang đối mặt với chi phí đầu vào tăng mạnh và rủi ro gián đoạn sản xuất.

Chính sách thuế hiện tại giống như một mê trận, rất động, rất linh hoạt – và cũng rất bất định. Khi cuộc chơi thuế quan bước sang giai đoạn phức tạp hơn, giới đầu tư, doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ đang bước vào một kỷ nguyên mới – nơi ngân sách Nhà nước có thể bội thu, nhưng đổi lại là áp lực ngày càng lớn đè lên vai chính người dân.