Trong thời đại chuyển đổi số đang gia tăng nhanh chóng, những rủi ro về an ninh mạng ngày càng trở nên phổ biến và đáng lo ngại đối với mỗi người dùng internet. Thông tin và dữ liệu đã trở thành tài sản quý giá, và vì vậy, mỗi công dân số cần trang bị những kỹ năng phòng vệ cơ bản để bảo vệ bản thân và góp phần giữ vững an ninh mạng quốc gia.

Mạng xã hội, nơi chứa đựng nhiều thông tin cá nhân, đang trở thành một môi trường nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân một cách hiệu quả. Để giảm thiểu rủi ro, người dùng cần lưu ý không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội. Đồng thời, việc đặt mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố và không tải xuống các tập tin không rõ nguồn gốc là những biện pháp cơ bản nhưng rất quan trọng. Những bước đơn giản này có thể giúp ngăn chặn việc lộ thông tin cá nhân và giảm nguy cơ bị tấn công mạng.

Không gian mạng cũng dễ bị thao túng bởi tin giả và các luận điệu sai trái. Vì vậy, công dân số cần có kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn sự lan truyền của thông tin sai lệch mà còn góp phần tạo ra một môi trường mạng lành mạnh và đáng tin cậy. Hơn nữa, người dùng cần hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng. Thực tế, mọi hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể bị xử lý nếu vi phạm pháp luật.

Những hành vi như tung tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác, hay chia sẻ nội dung độc hại có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính. Do đó, việc học cách sử dụng mạng một cách có trách nhiệm và tuân thủ pháp luật là hết sức cần thiết. Điều này không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng mạng an toàn và lành mạnh.

Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Cài đặt phần mềm diệt virus, thường xuyên cập nhật hệ điều hành, kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc là những bước cơ bản nhưng rất quan trọng. Theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng là điều cần thiết để chủ động ứng phó với các nguy cơ tiềm ẩn.

Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh, nơi mà công nghệ và internet được sử dụng một cách an toàn và có trách nhiệm.

Lừa đảo tuyển dụng trực tuyến đang trở thành một vấn đề đáng báo động trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok, Facebook, Zalo,… hàng loạt tin tuyển dụng hấp dẫn đã thu hút sự chú ý của nhiều sinh viên và lao động phổ thông. Tuy nhiên, nhiều người trong số họ đã trở thành nạn nhân của các ‘bẫy’ việc làm tinh vi, mất trắng hàng trăm nghìn đến vài triệu đồng chỉ sau vài cú nhấp chuột và tin nhắn chuyển khoản.

Các đối tượng lừa đảo thường lợi dụng tâm lý muốn có việc làm nhanh chóng và thu nhập cao của người lao động, đặc biệt là sinh viên và lao động phổ thông. Theo thống kê từ Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP.HCM, số vụ lừa đảo tuyển dụng trực tuyến trong nửa đầu năm 2025 có chiều hướng tăng mạnh. Các chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi, từ dựng fanpage giả mạo công ty thật, sử dụng hình ảnh thương hiệu uy tín, đến tổ chức phỏng vấn qua video call để tạo niềm tin.

Chuyên gia dự báo nguồn nhân lực Trần Anh Tuấn nhận định: ‘Tội phạm lợi dụng tâm lý người lao động muốn có việc ngay, không có nhiều kinh nghiệm, đặc biệt là mong muốn thu nhập cao mà ít ràng buộc. Đây chính là lỗ hổng để tội phạm khai thác.’

Để tránh trở thành nạn nhân của các ‘bẫy’ việc làm, người tìm việc cần thận trọng và tỉnh táo. Giám đốc kinh doanh Việc Làm Tốt Dương Việt Linh khuyến cáo: ‘Tuyệt đối không chuyển tiền trước, không gửi thông tin cá nhân nếu chưa xác minh doanh nghiệp. Người tìm việc nên kiểm tra thông tin qua trang web chính thức, gọi điện thoại đến tổng đài hoặc hỏi cộng đồng uy tín.’

Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội, diễn đàn việc làm cũng cần phải chịu trách nhiệm kiểm soát nội dung tuyển dụng. Các sàn việc làm cần có cơ chế xác minh tài khoản người đăng tin, gắn nhãn tin ‘đã xác thực’ và tăng cường AI lọc nội dung lừa đảo.

Công an TP.HCM kêu gọi các trường học, báo chí, doanh nghiệp cùng vào cuộc để nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề này. Với hàng ngàn sinh viên sắp tốt nghiệp, kỳ nghỉ hè là ‘thời điểm vàng’ của thị trường lao động, nhưng cũng là ‘mùa săn mồi’ của các đối tượng xấu.

Trong thế giới việc làm số hóa, sự tỉnh táo là ‘tấm khiên’ đầu tiên bảo vệ người lao động khỏi những cú lừa đầy đau đớn. Công việc thật sẽ không yêu cầu bạn trả tiền trước để được làm việc.