Công an TP Hà Nội vừa phát cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới được gọi là “bắt cóc online”. Các đối tượng trong này thường giả danh công an để đe dọa các học sinh, sinh viên và yêu cầu chuyển tiền chuộc. Mới đây, cơ quan chức năng đã có một chiến công xuất sắc khi giải cứu thành công một sinh viên năm nhất bị bắt cóc và bị yêu cầu chuộc 250 triệu đồng.

Sự việc bắt đầu vào chiều ngày 26/7 khi sinh viên T., 18 tuổi, nhận được một cuộc điện thoại từ một người lạ. Người này nói rằng T. đang liên quan đến một đường dây rửa tiền và yêu cầu tải ứng dụng ‘ZOOM WORKPLACE’. Sau đó, T. bị các đối tượng yêu cầu ra một khách sạn để làm việc và không được liên lạc với bất kỳ ai. Đồng thời, T. phải soạn một tin nhắn yêu cầu bố mẹ chuyển 250 triệu đồng. Lo sợ, T. đã làm theo yêu cầu của các đối tượng.

Công an TP Hà Nội đã khuyến cáo người dân cần phải cảnh giác và tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này. Cơ quan công an sẽ không gọi điện yêu cầu chuyển tiền hoặc cài đặt phần mềm để phục vụ điều tra. Thay vào đó, họ sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập. Nhà trường cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền và cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo cho học sinh, sinh viên.

Người dân cần đặc biệt lưu ý và không nên dễ dàng tin tưởng vào những cuộc điện thoại từ người lạ, đặc biệt khi họ yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào, người dân nên liên hệ trực tiếp với cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ và tư vấn.

Trong trường hợp của sinh viên T., công an đã nhanh chóng vào cuộc và giải cứu thành công. Đây là một ví dụ điển hình về sự cần thiết của việc cảnh giác và sự quan tâm của cơ quan chức năng trong việc bảo vệ người dân.

Để phòng tránh loại tội phạm này, người dân cần nâng cao nhận thức và không nên dễ dàng tin tưởng vào những thông tin không xác thực. Đồng thời, cơ quan công an cũng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền và cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo mới.

Như vậy, việc cảnh báo về hình thức lừa đảo “bắt cóc online” là rất cần thiết. Người dân cần có biện pháp phòng tránh và cơ quan chức năng cần có biện pháp ứng phó hiệu quả.

Tình trạng lộ, lọt thông tin cá nhân đang trở nên ngày càng nghiêm trọng và tinh vi. Tốc độ số hóa các loại hình dịch vụ và sự phát triển của thương mại điện tử đã dẫn đến việc hoạt động mua, bán dữ liệu cá nhân diễn ra công khai trên các diễn đàn, tài khoản mạng xã hội và có sự tham gia của cả tổ chức, doanh nghiệp. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người bị nhắn tin, gọi điện gây phiền phức, thậm chí bị lừa đảo. Dựa vào thông tin cá nhân, kẻ xấu có thể xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng cho từng nhóm khác nhau.

Theo chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù cơ quan chức năng đã nỗ lực đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, nhưng các băng nhóm hacker vẫn hoạt động với nhiều hình thức tinh vi. Quá trình điều tra, xử lý lại kéo dài khá lâu, điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến công tác bảo đảm an toàn thông tin.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết, chỉ trong sáu tháng đầu năm 2025, có 56 vụ việc liên quan đến mua, bán dữ liệu cá nhân, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập, rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chia sẻ: Nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh là rất lớn, song nhiều hệ thống thông tin có hoạt động thu thập, phân tích, xử lý dữ liệu cá nhân hiện còn tồn tại lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng, các doanh nghiệp đều có thể sử dụng dữ liệu cá nhân khách hàng để gia tăng giá trị dịch vụ, kết nối. Nhưng quan trọng nhất là việc khai thác phải bảo đảm tính bảo mật, lưu trữ thông tin tại máy chủ ở Việt Nam và có mã hóa các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng, tình trạng tài chính…

Để ngăn chặn tình trạng lộ, lọt thông tin, bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định rõ ràng, cụ thể các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân”, “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Luật cũng cấm tuyệt đối hành vi mua, bán dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia cho rằng, cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ, như: ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết, dễ thực hiện. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ, cơ quan để chia sẻ dữ liệu, cảnh báo sớm vi phạm. Cần tổ chức các chiến dịch tuyên truyền, nâng cao nhận thức bảo mật thông tin cá nhân. Đồng thời, cần có một kênh tương tác, đường dây nóng để người dân, doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm, hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp.

Người dân cần cảnh giác, không chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội, hay các khảo sát trôi nổi; cần sử dụng mật khẩu mạnh, không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản. Người dân cũng không nên mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ, đồng thời thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân.

Chiều ngày 24/7, tại cuộc Họp báo thường kỳ Quý II/2025 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do đã cung cấp thông tin về tình hình xử lý nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội trong 6 tháng đầu năm 2025.

Ông Lê Quang Tự Do cho biết, trong 6 tháng qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tích cực phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai các biện pháp nhằm ngăn chặn và gỡ bỏ các nội dung vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, YouTube, TikTok, Apple và Google. Theo thống kê, đã có hàng chục nghìn nội dung vi phạm bị chặn và gỡ bỏ.

Đặc biệt, khoảng 30.000 tài khoản giả mạo đã được gỡ bỏ. Tuy nhiên, tình trạng tái diễn vẫn còn phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm của các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn và xử lý triệt để.

Ngoài ra, trong 6 tháng đầu năm 2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã cấp mới nhiều giấy phép cho các mạng xã hội, trang thông tin điện tử, trò chơi điện tử. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng đã phối hợp xử lý các vi phạm trong quảng cáo thực phẩm, góp phần tạo ra một môi trường mạng an toàn và lành mạnh hơn.

Ông Lê Quang Tự Do nhận định, thời gian qua, các hình thức lừa đảo trực tuyến đã gia tăng mạnh mẽ cả về quy mô và mức độ tinh vi. Nhiều tài khoản giả mạo đã xuất hiện ở nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp đến người nổi tiếng, với các thủ đoạn ngày càng tinh vi và có tổ chức.

Để ngăn chặn tình trạng lừa đảo trực tuyến ngày càng tinh vi, ông Lê Quang Tự Do cho biết, các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt. Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã áp dụng các biện pháp kỹ thuật truy vết để chặn và gỡ bỏ các tài khoản giả mạo.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về các hình thức lừa đảo trực tuyến. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, thuộc Bộ Công an đã gửi tin nhắn điện thoại đến từng người dân thông báo về những thủ đoạn mới lừa đảo trên các nền tảng xã hội.

Tuy nhiên, ông Lê Quang Tự Do cũng cho rằng, các biện pháp kỹ thuật chỉ mang tính tạm thời, giải pháp lâu dài và bền vững vẫn là nâng cao ‘sức đề kháng’ của từng người dân trước các hình thức lừa đảo trực tuyến ngày một tinh vi.

Ông Lê Quang Tự Do cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh công nghệ mới phát triển quá nhanh chóng và tinh vi, rất cần sự đồng hành của báo chí trong việc phát hiện, cảnh báo sớm các thủ đoạn lừa đảo tinh vi, góp phần ngăn chặn, hạn chế tối đa thiệt hại do lừa đảo mạng gây ra, cùng xây dựng một môi trường mạng an toàn, lành mạnh, đáng tin cậy.

Thủ đoạn lừa đảo giả mạo shipper ngày càng tinh vi và nhiều người vẫn tiếp tục trở thành nạn nhân của những kẻ gian manh này. Mặc dù các cơ quan chức năng liên tục cảnh báo và báo chí thường xuyên đăng tin về các thủ đoạn lừa đảo này, nhiều người vẫn trở thành nạn nhân do tâm lý chủ quan và thiếu cảnh giác trong giao dịch trực tuyến.

Những kẻ lừa đảo thường sử dụng chiêu thức gọi điện giả danh nhân viên giao hàng, đọc chính xác tên, số điện thoại và địa chỉ của khách hàng để tạo sự tin tưởng. Sau đó, chúng yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân với lý do phát sinh phí giao hàng hoặc phí bảo hiểm hàng hóa. Ngay khi nhận được tiền, đối tượng lập tức chặn liên lạc, khiến nạn nhân mất tiền và không nhận được hàng.

Một thủ đoạn khác mà kẻ gian sử dụng là đánh vào sự lo sợ của nạn nhân bằng cách thông báo đã chuyển nhầm tài khoản ‘hội viên shipper’. Đối tượng nói rằng nếu không hủy dịch vụ, tài khoản sẽ bị trừ từ 2 đến 3,5 triệu đồng mỗi tháng. Trong tình huống căng thẳng này, nhiều người làm theo yêu cầu, nhấp vào liên kết lạ hoặc cung cấp mã OTP để ‘hủy dịch vụ’, vô tình mở đường cho kẻ gian chiếm đoạt tiền và thông tin cá nhân.

Nguyên nhân người dân dễ sập bẫy là do tình trạng rò rỉ dữ liệu cá nhân, tâm lý sợ mất đơn hàng, vội vàng nhận hàng khi bận rộn và sự chuyên nghiệp của những kẻ lừa đảo. Chúng sử dụng giọng nói tự tin, thuật ngữ chuyên ngành vận chuyển, thậm chí gửi hình ảnh giả mạo nhân viên giao hàng hoặc phiếu giao hàng để củng cố lòng tin của khách.

Để nhận biết và phòng tránh, người tiêu dùng cần lưu ý rằng nhân viên giao hàng chính thống không bao giờ yêu cầu khách hàng chuyển khoản vào tài khoản cá nhân trước khi nhận hàng. Nếu gặp tình huống yêu cầu đóng phí bổ sung hoặc cung cấp mã OTP để hoàn tất giao dịch, người mua phải lập tức dừng lại và xác minh thông tin qua ứng dụng chính thức của đơn vị vận chuyển.

Khi bị lừa, người dân cần giữ lại toàn bộ bằng chứng, trình báo cơ quan công an gần nhất hoặc liên hệ với các đường dây nóng để được hỗ trợ xử lý. Với sự cảnh giác và kiến thức về các thủ đoạn lừa đảo, người tiêu dùng có thể bảo vệ mình và tránh trở thành nạn nhân của những kẻ gian manh.