Cô Tô Liên, một giáo viên cấp 3 dày dặn kinh nghiệm với 30 năm giảng dạy tại Trung Quốc, đã chia sẻ những quan điểm thú vị về tiềm năng thành công của những học sinh được cho là ‘khó bảo’. Với kinh nghiệm chủ nhiệm của hàng chục lớp học và tiếp xúc với nhiều thế hệ học sinh, cô Liên đã nhận ra rằng một số học sinh từng bị đánh giá là cá biệt lại đạt được nhiều thành tựu khi trưởng thành.
Cô Liên đưa ra 5 lý do giải thích cho hiện tượng này. Thứ nhất, các học sinh này không phù hợp với cách học truyền thống, nhưng lại giỏi thích nghi với môi trường thực tế. Chúng không giỏi học thuộc, không ngồi yên suốt 45 phút, hoặc thường xuyên đặt câu hỏi gây tranh cãi, nhưng khi bước ra ngoài xã hội, những điểm này lại trở thành lợi thế. Khả năng thích nghi và linh hoạt trong môi trường mới là một trong những yếu tố then chốt giúp các em thành công.
Thứ hai, các em có khả năng quan sát tâm lý và phản ứng của người khác. Những học sinh từng bị nhắc nhở nhiều lần thường rất nhạy với thái độ của giáo viên, bạn bè, người lớn xung quanh. Khả năng quan sát và phản ứng linh hoạt đó giúp các em dễ thích nghi, biết cách điều chỉnh hành vi, biết tạo thiện cảm khi cần thiết. Điều này không chỉ giúp họ trong mối quan hệ xã hội mà còn trong môi trường làm việc.
Thứ ba, các em có động lực mạnh mẽ để khẳng định bản thân. Không ít học sinh từng bị đánh giá thấp lại có tinh thần vượt lên hoàn cảnh rất mạnh mẽ. Các em muốn chứng minh rằng mình có thể thành công theo cách riêng. Động lực này thúc đẩy họ không ngừng cố gắng và phấn đấu để đạt được mục tiêu.
Thứ tư, các em có trải nghiệm thất bại sớm nên trưởng thành nhanh hơn. Học sinh bị nhắc nhở nhiều, bị điểm kém, từng bị kỷ luật… là những người va vấp sớm. Những trải nghiệm đó giúp các em rèn luyện sự kiên cường và khả năng ứng phó với nghịch cảnh. Qua đó, họ học được cách đối mặt và vượt qua khó khăn.
Thứ năm, các em dám thử, dám sai và học hỏi từ chính những sai lầm. Không bị ràng buộc bởi các chuẩn mực khắt khe, một số học sinh cá tính dám thử làm việc từ sớm, thử kinh doanh, thử những con đường ít người chọn. Tinh thần thử nghiệm và học hỏi từ sai lầm giúp họ tích lũy kinh nghiệm và phát triển bản thân.
Cô Liên nhấn mạnh rằng, với vai trò là người làm nghề giáo, cô luôn mong học sinh của mình được phát triển trong môi trường lành mạnh, rèn luyện cả kiến thức và đạo đức. Tuy nhiên, sau nhiều năm quan sát, cô nhận ra rằng việc đánh giá một học sinh chỉ dựa vào thái độ trong lớp hay điểm số chưa hẳn đã phản ánh hết tiềm năng của các em. Mỗi học sinh có một con đường riêng, và sự thành công trong cuộc sống đôi khi đến từ chính những khác biệt từng bị xem là vấn đề.
Như vậy, quan điểm của cô Tô Liên mở ra một góc nhìn mới về cách đánh giá và hỗ trợ học sinh. Thay vì chỉ tập trung vào thành tích học tập, cần xem xét và đánh giá các em một cách toàn diện hơn, khuyến khích sự phát triển cá nhân và giúp họ khám phá tiềm năng của bản thân. Bằng cách này, mỗi học sinh đều có cơ hội để phát triển và thành công theo cách riêng của mình.